In Nederland is A2-melk (oermelk) te koop van VecoZuivel. Dit is een melk met alleen A2-eiwitten en geen A1-eiwitten. Er wordt geclaimd dat deze melk beter te verteren is en daardoor geen buikklachten geeft dan de reguliere melk (ook bij mensen met lactose-intolerantie) Ook zou deze melk het risico op diabetes type I en hart- en vaatziekten verlagen [1]. Klopt dat?
Dit artikel is op 9 januari 2022 geupdated naar aanleiding van nieuwe studies.
De verschillen tussen reguliere melk en A2-melk
Er is een verschil tussen reguliere melk en de A2-melk. Het verschil zit hem in het eiwit bèta-caseïne. Reguliere melk bestaat uit zowel A1 als A2 bèta-caseïne. De ‘oermelk’ bestaat uit alleen maar A2 bèta-caseïne. Bij A1 bèta-caseïne zit op positie 67 het aminozuur histidine waar bij A2 bèta-caseïne het aminozuur proline zit. Enzymen (elastase) kunnen bij A2 bèta-caseïne die verbinding niet verbreken. Bij A1 bèta-caseïne kunnen ze dat wel waardoor er een peptide vrijkomt met een lengte van zeven aminozuren (BCM-7, bètacasomorphine-7) (zie afbeelding). Het is deze peptide (die kan hechten aan opiaatreceptoren) waar ongunstige effecten zoals autisme, diabetes mellitus type I, hart- en vaatziekten en wiegendood aan worden toegeschreven [2-4].

Afbeelding: Verschillen tussen A1 en A2 bèta-caseïne. bij A2 zit op positie 67 het aminozuur proline in plaats van histidine.
Is er een onderbouwing voor de gezondheidsvoordelen?
De ‘European Food and Safety Authority’ (EFSA) heeft in 2009 de literatuur bestudeerd en vond geen overtuigend bewijs voor de ongunstige effecten van BCM-7 [5]:
“Based on the present review of available scientific literature, a cause-effect relationship between the oral intake of BCM7 or related peptides and aetiology or course of any suggested non-communicable diseases cannot be established. Consequently, a formal EFSA risk assessment of food-derived peptides is not recommended.”
De vraag is dan of dezelfde melk zonder BCM-7 extra gezondheidsvoordelen heeft. Studies laten wel zien dat de consumptie van zuivel in het algemeen niet is geassocieerd met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten [6].
Sinds het rapport van de EFSA zijn er verschillende studies verschenen waarin vaak aanwijzingen worden gevonden dat A2-melk minder maag-, darmproblemen geeft en markers voor inflammatie sterker laat dalen dan reguliere A1/A2-melk [7-14]. Met name bij deelnemers met lactose-intolerantie (bevestigd of zelfrapportage). Opmerkelijk is dan dat VecoZuivel zelf aangeeft dat hun A2-melk niet geschikt is voor mensen met een bewezen lactose-intolerantie [15]
Er wordt ook geclaimd dat A2-melk het risico op diabetes type I en hart- en vaatziekten verlaagt [16]. De bewijzen daarvoor zijn echter onvoldoende [17]. Bovendien mogen die gezondheidsclaims volgens de europese regelgeving (verordening 1924/2006) niet gemaakt worden voor A2-melk of welke melk dan ook in een commerciële context.
Opmerkingen studies naar buik- en darmklachten
- Het zijn vaak relatief kleine en kortdurende studies.
- Je kunt niet zo stellig zeggen dat je van A2-melk door de makkelijkere vertering geen klachten krijgt, zoals wordt geclaimd (zie screenshot) [16].
- Er is een groep mensen waarbij de ontstekingsmarkers van het maag- darmkanaal juist verminderden wanneer ze overstapten van A2-melk naar reguliere melk (zie tabel) [9]:
“These results indicate that small bowel inflammation improved in 36.4 % of subjects and stomach inflammation improved in 22.7 % of subjects after switching from milk containing A1/A2 β-casein to milk containing only A2 β-casein. By contrast, small bowel inflammation and stomach inflammation improved in 11.1 % of subjects after switching from milk containing A2 β-casein to milk containing A1 and A2 β-casein.”
Een systematic review met RCT’s laat overigens niet zien dat de consumptie van reguliere zuivel tot een verhoging van markers voor inflammatie leidt (integendeel soms) [20]:
“The consumption of milk or dairy products did not show a proinflammatory effect in healthy subjects or individuals with metabolic abnormalities. The majority of studies documented a significant anti-inflammatory effect in both healthy and metabolically abnormal subjects, although not all the articles were of high quality.”
- Het zou interessant zijn om A2-melk te vergelijken met een plantaardige melkvervangende drank. Is de A2-melk even effectief als bijvoorbeeld sojadrank voor wat betreft de verlichting van klachten? Dat er bijvoorbeeld een studie wordt opgezet met drie of vier armen (A2-melk, A1/A2-melk, sojadrank, lactosevrije A1/A2-melk).
Opmerkingen studies naar diabetes type 1 en hart en vaatziekten
- Er zijn geen humane studies gedaan waarin gekeken is naar A2-melk versus reguliere melk en het risico op diabetes type I en hart- en vaatziekten.
De A2 Milk Company
Bij de meeste studies is de ‘A2 Milk Company’ betrokken. Een bedrijf uit Nieuw-Zeeland dat zelf A2-melk produceert en promoot en een gepatenteerde genetische test heeft ontwikkeld waarmee aangetoond kan worden of een koe melk geeft met A2 bèta-caseïne (A2A2 gen). Ze financieren niet alleen de studies, maar medewerkers zijn er als onderzoeker ook bij betrokken. Met name dat laatste is onwenselijk.
Conclusie
Er zijn aanwijzingen dat A2-melk bij darmklachten (door lactose-intolerantie) verlichting kan bieden vergeleken met A1/A2-melk. Maar uiteindelijk moet je ook kijken naar de persoon en wat de beste oplossing is voor zijn/haar klachten. Hoeveel deelnemers zouden de A2-melk blijven gebruiken? Minder klachten is namelijk niet hetzelfde als klachtenvrij. Is de A2-melk bijvoorbeeld even effectief als sojadrank, want in A2-melk zit wel lactose. Meer studies zijn nodig voordat A2-melk geadviseerd kan worden aan mensen met lactose-intolerantie. Het uitproberen kan echter altijd. Voor de claims dat A2-melk het risico op diabetes mellitus type I en hart- en vaatziekten verlaagt is onvoldoende bewijs. En in een commerciële mededing zijn die gezondheidsclaims niet toegestaan. Een systematic review uit 2017 concludeerde treffend [21]:
“In this systematic review, evidence from clinical trials and epidemiological studies conducted in humans and published prior to October 2017 provides moderate certainty that A2 β-casein compared with A1 β-casein provides benefits to digestive health, but low or very low certainty for other health benefits.”
Referenties
- http://a2a2.nl/a2a2-melk/ Geraadpleegd: 13 oktober 2016
- Laugesen M, Elliott R. Ischaemic heart disease, type 1 diabetes, and cow milk A1 beta-casein. N Z Med J. 2003;116:U295.
- Tailford KA, Berry CL, Thomas AC, Campbell JH. A casein variant in cow’s milk is atherogenic. Atherosclerosis. 2003;170:13–19
- Scientific Report of EFSA prepared by a DATEX Working Group on the potential health impact of β-casomorphins and related peptides. EFSA Scientific Report (2009) 231, 1-107.
- Bell SJ, Grochoski GT, Clarke AJ. Health implications of milk containing beta-casein with the A2 genetic variant. Crit Rev Food Sci Nutr. 2006;46(1):93-100.
- Alexander DD, Bylsma LC, Vargas AJ, Cohen SS, Doucette A, Mohamed M, Irvin SR, Miller PE, Watson H, Fryzek JP. Dairy consumption and CVD: a systematic review and meta-analysis. Br J Nutr. 2016 Feb 28;115(4):737-50.
- Crowley ET, Williams LT, Roberts TK, Dunstan RH, Jones PD. Does milk cause constipation? A crossover dietary trial. Nutrients. 2013 Jan 22;5(1):253-66.
- Ho S, Woodford K, Kukuljan S, Pal S. Comparative effects of A1 versus A2 beta-casein on gastrointestinal measures: a blinded randomised cross-over pilot study. Eur J Clin Nutr. 2014 Sep;68(9):994-1000.
- Jianqin S, Leiming X, Lu X, Yelland GW, Ni J, Clarke AJ. Effects of milk containing only A2 beta casein versus milk containing both A1 and A2 beta casein proteins on gastrointestinal physiology, symptoms of discomfort, and cognitive behavior of people with self-reported intolerance to traditional cows’ milk. Nutr J. 2016 Apr 2;15:35.
- He M, Sun J, Jiang ZQ, Yang YX. Effects of cow’s milk beta-casein variants on symptoms of milk intolerance in Chinese adults: A multicentre, randomised controlled study. Nutr. J. 2017;16:72.
- Sheng X, Li Z, Ni J., Yelland G. Effects of conventional milk versus milk containing only A2 beta-casein on digestion in Chinese children: A randomized study. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr. 2019;69:375–382.
- Ramakrishnan M, Eaton TK, Sermet OM, Savaiano DA. Milk Containing A2 β-Casein ONLY, as a Single Meal, Causes Fewer Symptoms of Lactose Intolerance than Milk Containing A1 and A2 β-Caseins in Subjects with Lactose Maldigestion and Intolerance: A Randomized, Double-Blind, Crossover Trial. Nutrients. 2020 Dec 17;12(12):3855.
- Milan A.M., Shrestha A., Karlström H.J., Martinsson J.A., Nilsson N.J., Perry J.K., Day L., Barnett M.P.G., Cameron-Smith D. Comparison of the impact of bovine milk β-casein variants on digestive comfort in females self-reporting dairy intolerance: A randomized controlled trial. Am. J. Clin. Nutr. 2020;111:149–160.
- Brooke-Taylor S, Dwyer K, Woodford K, Kost N. Systematic Review of the Gastrointestinal Effects of A1 Compared with A2 β-Casein. Adv Nutr. 2017 Sep 15;8(5):739-748.
- Shop.vecozuivel.com/products/veco-zuivel-biologische-halfvolle-melk Geraadpleegd: 8 januari 2022 (gebroken link)
- Shop.vecozuivel.com/blogs/news/gezondheidsvoordelen-a2-melk door VecoZuivel B.V. 8 april 2021. (gebroken link)
Geraadpleegd: 8 januari 2022 - Chia JSJ, McRae JL, Kukuljan S, Woodford K, Elliott RB, Swinburn B, Dwyer KM. A1 beta-casein milk protein and other environmental pre-disposing factors for type 1 diabetes. Nutr Diabetes. 2017 May 15;7(5):e274.
- Kay SS, Delgado S, Mittal J, Eshraghi RS, Mittal R, Eshraghi AA. Beneficial Effects of Milk Having A2 β-Casein Protein: Myth or Reality? J Nutr. 2021 May 11;151(5):1061-1072.
- Truswell AS. The A2 milk case: a critical review. Eur J Clin Nutr. 2005 May;59(5):623-31.
- Ulven SM, Holven KB, Gil A, Rangel-Huerta OD. Milk and Dairy Product Consumption and Inflammatory Biomarkers: An Updated Systematic Review of Randomized Clinical Trials. Adv Nutr. 2019 May 1;10(suppl_2):S239-S250.
- Daniela Küllenberg de Gaudry, Szimonetta Lohner, Christine Schmucker, Philipp Kapp, Edith Motschall, Simone Hörrlein, Christine Röger, Jörg J Meerpohl, Milk A1 β-casein and health-related outcomes in humans: a systematic review, Nutrition Reviews, Volume 77, Issue 5, May 2019, Pages 278–306,