Resveratrol is een polyfenol met een anti-oxidatieve en en anti-inflammatoire werking. Het is daardoor populair als voedingssupplement. Helpt een voedingssupplement met resveratrol ook bij diabetes type II, het metabool syndroom en NAFLD? Onderzoekers hebben dat uitgezocht door naar verschillende meta-analyses te kijken [1], De resultaten zijn overwegend teleurstellen.

Wat is resveratrol?

Resveratrol is een polyfenol dat van nature voorkomt in de schil van onder andere druiven (wijn), bessen. Het wordt door planten aangemaakt als reactie op stress, beschadiging, infectie en UV-straling. De stof heeft een anti-oxidatieve en anti-inflammatoire werking waardoor het populair is als voedingssupplement. In vitro- en dierstudies laten zien dat resveratrol de bloeddruk en serumlipiden kan verbeteren, het bloedglucose bij ratten met diabetes kan verlagen en kan zorgen voor een betere glycemische controle door de ß-cellen van de alvleesklier te beschermen tegen de toxiciteit van een hoge bloedglucosespiegel [2-7].

Wat is er onderzocht?

Verondersteld wordt dat het bij mensen werkzaam is bij onder andere  de behandeling van welvaartsziekten zoals hart- en vaatziekten en diabetes mellitus type II. Om daar meer duidelijkheid over te krijgen hebben onderzoekers in de literatuur gezocht naar meta-analyses met gerandomiseerde en gecontrolleerde studies (RCT’s), waarin suppletie met resveratrol is vergeleken met een controlegroep bij patiënten met diabetes type II, het  metabool syndroom en niet-alcoholische leververvetting (NAFLD). De resultaten zijn onlangs verschenen in American Journal of Clinical Nutrition (AJCN) [1].

Resultaten

De onderzoekers vonden de volgende meta-analyses voor de drie groepen:

  • 11 meta-analyses die 29 uitkomsten rapporteerden bij 14.76 deelnemers met diabetes type II;
  • 17 meta-analyses die 26 uitkomsten rapporteerden bij 727 deelnemers met het metabool syndroom;
  • 10 meta-analyses die 24 uitkomsten rapporteerden bij 271 patiënten met NAFLD.

Suppletie met resveratrol had gunstige effecten op sommige uitkomsten, zoals bloeddruk, lipidenprofiel, glycemische controle en insulineresistentie bij diabetes type II. Ook waren er gunstige effecten op de middelomtrek bij het metabool syndroom en op het lichaamsgewicht en markers voor ontsteking bij NAFLD. Voor bijna alle uitkomsten was de grootte van het effect echter marginaal. De daling van de nuchtere glucosespiegel was bij deelnemers met diabetes type II bijvoorbeeld 0,33 mmol/l vergeleken met de controlegroep. Daarnaast was de zekerheid van het bewijs laag tot zeer laag, of was het aantal onderzoeken klein. Een uitzondering werd er gevonden voor geglyceerd hemoglobine (HbA1c). Er is bewijs dat resveratrol daar op korte termijn (<12 weken) gunstige en klinisch relevante effecten op kan hebben (gemiddeld verschil: −1,05%, 95% BI: −2,09%, −0,02%; n = 6; GRADE = gemiddeld).

Conclusie

De onderzoekers concluderen dat het beschikbare onderzoek het gebruik van resveratrol voor de behandeling van cardiometabole risicofactoren bij patiënten met diabetes type II, het metabool syndroom en NAFLD niet ondersteunt. Wat betreft HbA1c werd er, behoudens de beperkingen zoals een korte studieduur en kleine klein aantal deelnemers, een klinisch relevant effect gevonden. Meer onderzoek naar de langetermijneffecten is wenselijk.

Referenties

  1. Zeraattalab-Motlagh S, Jayedi A, Shab-Bidar S. The effects of resveratrol supplementation in patients with type 2 diabetes, metabolic syndrome, and nonalcoholic fatty liver disease: an umbrella review of meta-analyses of randomized controlled trials. Am J Clin Nutr. 2021 Nov 8;114(5):1675-1685.
  2. Li X, Dai Y, Yan S, Shi Y, Li J, Liu J, Cha L, Mu J. Resveratrol lowers blood pressure in spontaneously hypertensive rats via calcium-dependent endothelial NO production. Clin Exp Hypertens 2016;38(3):287–93.
  3. Yeh TC, Shin CS, Chen HH, Lai CC, Sun GC, Tseng CJ, Cheng PW. Resveratrol regulates blood pressure by enhancing AMPK signaling to downregulate a Rac1-derived NADPH oxidase in the central nervous system. J Appl Physiol 2018;125(1):40–8.
  4. Raškovic´ A, C´ uc´uz V, Torovic´ L, Tomas A, Gojkovic´-Bukarica L, C´ ebovic´ T, Milijaševic´ B, Stilinovic´ N, Cvejic´ Hogervorst J. Resveratrol supplementation improves metabolic control in rats with induced hyperlipidemia and type 2 diabetes. Saudi Pharmaceut J 2019;27(7):1036–43.
  5. Zhu L, Luo X, Jin Z. Effect of resveratrol on serum and liver lipid profile and antioxidant activity in hyperlipidemia rats. Asian-Australasian J Animal Sci 2008;21(6):890–5.
  6. Farimani AR, Saidijam M, Goodarzi MT, Azari RY, Asadi S, Zarei S, Shabab N. Effect of resveratrol supplementation on the SNARE proteins expression in adipose tissue of stroptozotocin-nicotinamide induced type 2 diabetic rats. Iranian J Med Sci 2015;40(3):248.
  7. Szkudelski T, Szkudelska K. Resveratrol and diabetes: from animal to human studies. Biochim Biophys Acta 2015;1852(6):1145–54.