Helpt het afslanksupplement van Oscar Helm je met afslanken?

Oscar Helm(stäter) van HappyHealthy.nl heeft een afslanksupplement op de markt gebracht met groene thee-extract en weinig cafeïne. Het advies is om dagelijks twee capsules in te nemen, wat zou zorgen voor gewichtsverlies en een verhoogde vetverbranding. Dit alles zou wetenschappelijk onderbouwd zijn. Maar in hoeverre is er wetenschappelijk bewijs dat het gebruik van zijn afslanksupplement tot gewichtsverlies  zal leiden? En zijn de gezondheidsclaims die hij maakt toegestaan?

UPDATE 22-10-2018: Omdat de gezondheidsclaims niet aannemelijk gemaakt kunnen worden heb ik een klacht ingediend bij de ‘Reclame Code Commissie’ (RCC). De klachten, het verweer en de beslissing zijn te vinden in het dossier van de RCC (2018/00562). Inmiddels zijn alle gewraakte uitingen door Oscar Helm verwijderd.

Het afslanksupplement van Oscar Helm bestaat voornamelijk uit groene thee-extract, waarvan 98% polyfenolen [1]. Niet duidelijk is hoeveel van de polyfenolen uit groene thee catechines (GT-catechines) bestaat. Het merendeel van de polyfenolen in groene thee bestaat normaal echter uit catechines (60-80%) [2], waardoor ik voor het gemak een percentage van 80% aanhoud. Op de website staat dat er per dagdosering (800 mg groene thee-extract) maximaal 25,52 mg cafeïne in zit [1]. Gemiddeld zal de hoeveelheid cafeïne dus lager liggen. Ter vergelijking bevat een kop filterkoffie (125 ml) ongeveer 85 mg cafeïne.

De kracht van het afslanksupplement is volgens Oscar Helm met name te danken aan het GT-catechine EGCG [1]:

“De kracht van groene thee extract is met name te danken aan de polyfenol EGCG (epigallocatechin gallaat) EGCG verhoogt je metabolisme en breekt buikvet af.”

EGCG (epigallocatechin gallate) is één van de catechines (soort van polyfenolen) die in groene thee zitten en een gezond imago heeft. Naast EGCG heb je nog andere catechines waaronder epi-gallocatechine (EGC), epicatechine gallate (ECG) en epicatechine (EC). EGCG wordt wel als het meest krachtig gezien en is ook de meest voorkomende catechine in groene thee (50-80%) [3]. De opname van catechines is echter slecht. Bij een inname van 400 mg uit zwarte thee verschijnt slechts 1,7% in het bloed, urine en faeces. Voor EGCG is dat 0,14% [4]. Er is dan ook interesse in stoffen die eraan toegevoegd kunnen worden om de opname te verbeteren.  De GT-catechines staan bekend om het stimuleren van het energieverbruik en de vetverbranding. Eén van de mechanismes daarachter is vermoedelijk dat EGCG de activiteit van een enzym remt (catechol-O-methyl transferase; COMT) dat zorgt voor de afbraak van het hormoon noradrenaline [5]. Er blijft zo meer noradrenaline beschikbaar, dat via het sympathisch zenuwstelsel een stimulerende werking heeft op het energieverbruik en de vetverbranding.

Wat wordt erover gezegd?

Het gebruiksadvies is om dagelijks twee capsules met voldoende water in te nemen. Eén capsule tijdens het ontbijt en één capsule tijdens de lunch. In totaal dus 640 mg GT-catechines per dag (80% van de polyfenolen), waarvan 320 mg EGCG (40% van de polyfenolen) en maximaal 26 mg cafeïne. Opmerkelijk is dat er door Oscar Helm ook geschreven wordt dat het afslanksupplement 400 mg EGCG per capsule bevat [1]:

Dat zou komen op 800 mg EGCG per dag, wat niet als veilig wordt beschouwd [6]. Er zijn overigens aanwijzingen dat de opname van GT-catechines op nuchtere maag effectiever is [7, 8]:

“The results for the concentration of EGCG in plasma over the 8 h period after ingestion clearly revealed that EGCG taken in capsule form by itself without food gave higher plasma values; the AUC was 2.7 times higher than when EGCG was taken in capsules with a light breakfast (p = 0.044) and 3.9 times higher than when EGCG was imbedded in the strawberry sorbet (p = 0.019).” [8]

“The results in the present study are also very consistent with the previous findings of Chow et al. [42], who showed that food intake also clearly interfered with the systemic absorption of EGCG when it was given as part of a GT extract.” [8]

De verkoopprijs is €29,95- voor een maand (60 capsules), €74,85 voor drie maanden en €119,70 voor zes maanden. Altijd met met automatische verlenging. Dat heeft hij gedaan omdat je het afslanksupplement meerdere maanden zou moeten gebruiken voor het beste resultaat. Hij zegt over zijn afslanksupplement [9]:

“Ik heb ontzettend hard gewerkt aan het ontwikkelen van een nieuwe geheime formule om gewicht te verliezen en de vetverbranding te verhogen. Dit is mogelijk het laatste puzzelstukje in jouw strijd met overgewicht en overtollig buikvet. Het draait allemaal om één stofje waarvan uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat inname tot gewichtsverlies en een verhoogde vetverbranding leidt. Het enige wat ik van je verlang is dat je 2 capsules per dag neemt om de effecten ervan te ervaren. Het is een kleine investering in jouw gezondheid, die jou op langere termijn veel geld en leed gaat besparen. Je zult afvallen door een verhoogde vetverbranding zonder een minuut meer te sporten of een grammetje minder te eten. Zondag 22 juli zal mijn (wetenschappelijk onderbouwde) afslanksupplement verkrijgbaar zijn.”

Verder besteedt hij veel aandacht aan waarom andere afslanksupplementen vaak niet werken [1]:

Maar in hoeverre is er wetenschappelijk bewijs dat het gebruik van zijn afslanksupplement tot gewichtsverlies  zal leiden?

De wetenschappelijke onderbouwing

Afslanksupplementen met groene thee-extract zijn populair. Er zijn ook mechanismen bekend waardoor het gebruik ervan zou kunnen leiden tot gewichtsverlies. Het daadwerkelijke bewijs dat het ook gebeurt is echter niet zo sterk. Een Cochrane review uit 2012 laat geen significant effect zien [10]:

“In summary, the loss in weight in adults who had taken a green tea preparation was statistically not significant, was very small and is not likely to be clinically important. Similar results were found in studies that used other ways to measure loss in weight (body mass index, waist circumference). Studies examining the effect of green tea preparations on weight maintenance did not show any benefit compared to the use of a control preparation.”

Een eerdere meta-analyse uit 2010 laat wel een significant effect zien, hoewel klein en waarschijnlijk niet praktisch relevant [11]:

“In conclusion, on the basis of the currently available literature, ingestion of GTCs with caffeine may positively affect BMI, body weight, and WC. However, the magnitude of effect over a median of 12 wk is small and not likely clinically relevant. Current data from a small number of studies do not suggest that GTCs alone positively alter anthropometric measurements”

Bovendien zijn in beide meta-analysis voornamelijk groene thee-extracten met cafeïne meegenomen. Interessant is in de meta-analyse uit 2010 een aparte analyses is gemaakt naar het soort groene thee-extract (met of zonder cafeïne) en waarmee het is vergeleken:

• GT-catechines + cafeïne versus cafeïne
• GT-catechines + cafeïne versus controle
• GT-catechines versus controle

Daaruit blijkt dat GT-catechines versus controle geen effect hebben op lichaamsgewicht, BMI, middelomtrek en heupomtrek (zie figuur). Sindsdien zijn er echter nieuwe studies verschenen. Voor een wetenschappelijke onderbouwing van het afslanksupplement moet er gekeken worden naar studies waarin de deelnemers GT-catechines kregen zonder of met weinig cafeïne (<20 mg/dag) in capsulevorm en met gewichtsverlies of veranderingen van lichaamssamenstelling als uitkomstmaat. De juiste dosering neem ik niet mee om te kunnen zien of de dosering van invloed is. De volgende studies komen dan in aanmerking.

Hill, et al

In deze studie kregen 38 deelnemers 12 weken lang een supplement met 300 mg EGCG per dag of een placebo [12]. Een effect op het lichaamsgewicht en de vetmassa werd niet gevonden:

“Subjects in both treatments groups showed significant reductions in total body fat (p<0.02), abdominal fat (determined by DXA; p<0.01), IAAT (determined by CT; P<0.01), waist circumference (p<0.01) and waist to hip ratio (p<0.01) by wk 12 (Table 1). However, there were no differences between treatment groups for any of these parameters.”

Mielgo-Ayuso, et al

In deze studie kregen 83 deelnemers 12 weken lang een supplement met 300 mg EGCG per dag of een placebo [13]. Effecten op het lichaamsgewicht en de vetmassa werden niet gevonden:

“We did not find any significant difference in the changes in body weight (-0.3 kg, 95% CI -5.0, 4.3), fat mass (-0.7 kg, 95% CI -3.5, 2.1), energy (0.3 kJ/kg per d, 95% CI -3.1, 2.7) and fat (-0.1 g/min, 95% CI -0.03, 0.01) metabolism, homeostasis assessment model for insulin resistance (0.2, 95% CI -0.2, 0.7), total cholesterol (-0.21 mmol/l, 95% CI -0.55, 0.13), LDL-cholesterol (-0.15 mmol/l, 95% CI -0.50, 0.20), TAG (-0.4 mmol/l, 95% CI -0.56, 0.29) and liver function markers between the EGCG and control groups.”

Basu, et al

In deze studie weden 35 deelnemers gedurende 8 weken in drie groepen verdeeld [14]:

1. Vier koppen cafeïnevrije groene thee per dag (totaal 928 mg catechines, waarvan 440 mg EGCG
2. Twee capsules groene thee extract per dag (totaal 900 mg catechines en 440 mg EGCG) en vier glazen water
3. Vier glazen water per dag

Een effect op het lichaamsgewicht en de middelomtrek werd niet gevonden:

“Green tea beverage or green tea extract supplementation did not significantly affect features of metabolic syndrome as defined in this study [38], including waist circumference, systolic and diastolic blood pressure, triglycerides, HDL, and fasting glucose versus no treatment group.”

Quinhoneiroa, et al

In deze studie kregen 21 deelnemers 8 weken lang een supplement met 450 mg EGCG per dag, met 6 mg cafeïne of een placebo [15]. Effecten op het lichaamsgewicht en de BMI werden niet gevonden:

“Compared to baseline values, weight, BMI, RMR, and substrate oxidation did not change significantly after 8 weeks of supplementation with green tea.”

Hsu, et al 2008

In deze studie kregen 78 deelnemers 12 weken lang een supplement met 490 mg GT-catechines per dag (waarvan 300 mg EGCG) en 27,3 mg cafeïne of een placebo [16]. Effecten op het lichaamsgewicht, de BMI en de middelomtrek werden niet gevonden:

“This study showed no statistical difference in % reduction in BW, BMI and WC between the GTE and placebo groups after 12 weeks of treatment.”

Brown, et al

In deze studie kregen 88 deelnemers 8 weken lang een supplement met 800 mg EGCG per dag of een placebo [17]. Effecten op de BMI, het vetpercentage en de middelomtrek werden niet gevonden:

“At the end of the 8-week treatment period no change in insulin sensitivity, insulin secretion, glucose tolerance, BMI, waist circumference, percentage body fat, total cholesterol, LDL-cholesterol, HDL-cholesterol, TAG or systolic blood pressure was detected. However, diastolic blood pressure was found to be reduced and mood improved.”

Dostal, et al

In deze studie kregen 237 deelnemers 12 maanden lang een supplement met 1.312 mg GT-catechines per dag (waarvan 844 mg EGCG) met <16 mg cafeïne of een placebo [18]. Effecten op het lichaamsgewicht, de BMI en de middelomtrek werden niet gevonden:

“Decaffeinated GTE was not associated with reductions in body weight, BMI, or WC and did not alter energy intake or mean hormone concentrations in healthy postmenopausal women over 12 mo. “

Chen, et al

In deze studie kregen 115 deelnemers gedurende 12 weken lang een supplement met 1.340 mg GT-catechines per dag (waarvan 857 mg EGCG) of een placebo [19]. Er werd inderdaad een significante vermindering van het lichaamsgewicht gevonden (-1,1 kg), een significante afname van de BMI (-0,4) en een significante afname van de middelomtrek (-2,3 cm):

“In this study, we demonstrated from within-group analyses that green tea extract with a high-dose of EGCG (daily dose of 856.8 mg) was able to not only decrease body weight and BMI in obese women after a 12-week treatment, but also led to significant reduction in waist circumference.”

Dit zijn echter de resultaten die zijn behaald van week 0 tot en met week 12. Maar wat nu als de placebogroep na 12 weken dezelfde gunstige effecten zou vertonen? Het is daarom nodig om de groep die GT-catechines kreeg te vergelijken met de groep die placebo kreeg. Het is immers niet voor niets een placebogecontroleerde studie. Interessant is dat er dan geen significante verschillen meer worden gevonden (zie figuur):

“According to the post-treatment between-group analysis, no significant differences were detected in body weight, BMI, or waist circumference between group A and group B.”

De placebogroep liet na 12 weken een significante afname van de middelomtrek (-4,2 cm) en de heupomtrek (- 3,5 cm; dit werd niet gevonden in de groep die de groene thee catechinen kregen) zien en een niet-significante vermindering van het lichaamsgewicht (-2,0 kg).

Opvallend is dat in de studieregistratie staat dat de deelnemers 1.500 mg EGCG per dag zouden krijgen [20]. In de studie wordt niet vermeld waarom daarvan afgeweken is.

Hsu, et al 2011

In deze studie kregen 80 deelnemers 16 weken lang een supplement met 1.500 mg GT-catechines per dag (waarvan 857 mg EGCG) of een placebo [21]. Effecten op de BMI en de middelomtrek werden niet gevonden:

“There were no statistically significant differences detected for any of the variables assessed after 16 weeks of decaffeinated GTE versus placebo treatment. Between-group differences for BMI, WC, blood pressure, fasting glucose, HbA1C, fasting insulin, leptin, adiponectin, ghrelin, plasma lipoproteins, ALT, creatinine, and uric acid all failed to reach statistical significance. There was also no statistically significant difference in HOMA-IR – the major outcome measurement.”

Resultaten samengevat

Dosering is uitgedrukt in totaal GT-catechines/EGCG.

Meta-analyse: Effect van EGCG op RQ, vetverbranding, ruststofwisseling, middelomtrek en vetmassa

Auteurs van een meta-analyse uit 2016 hebben gekeken naar het effect van EGCG, zonder cafeïne, op het ‘Respiratoir Quotiënt‘ (RQ), de vetverbranding, het energieverbruik (ruststofwisseling), de middelomtrek en de vetmassa [22]. Uit vijf trials (vier studies) blijkt dat EGCG in een dosering van 300-600 mg per dag, de ruststofwisseling significant verhoogt. Het gevonden effect is echter klein (ca. 40 kcal/dag) en in geen enkele afzonderlijke trial werd er een significant effect gevonden. De onderzoekers geven ook aan:

“Arguably, the overall effect size was also too little to be of clinical relevance.”

“Further investigation with larger trials of stronger methodological  quality and medium to longer duration are required to be explored further to confirm  the presented findings. “

Er werden geen significante effecten gevonden op het RQ (random effect model door grote heterogeniteit: I²=67%), de vetverbranding, de middelomtrek (random effect model door grote heterogeniteit: I²=80%) en de vetmassa:

“However a varied trending pool effect of EGCG (P=0.09) on RQ could be observed [MD: -0.03; 95%CI, -0.06 to 0.00] when a random-effect model was employed.”

“Further, meta-analysis of studies evaluating EGCG on fat  oxidation (FOX; g/min) compared with placebo have shown no significant pooled  effect in the endpoints.”

“It revealed that ingesting EGCG at a dose ranging from 300 to 600 mg  per day for 2 days to 12 weeks of RCTs period had a likewise significant EGCG effect (P=0.04) on EE compared to placebo [MD: 158.05 kJ/day; 95%CI, 4.72 to 311.38] in  both fixed- and random-effect models.”

“Although, in the random effect model the pooled changes of WC were not significantly different between the EGCG and placebo groups [MD: -0.08 cm; 95%CI, -1.46 to 1.30; P=0.91],  however a statistical significance was clearly discovered for the EGCG effect on WC  in the fixed-effect model [MD: -0.78 cm; 95%CI, -1.18 to -0.39; P=0.0001]”

“Again, the difference in changes of TBFM [MD: 0.30 kg; 95%CI, -0.97 to 1.58; P=0.64] was not significant between the EGCG and placebo groups in a random-effect model, however a trending effect with near significance could be observed in the changes of TBFM [MD: -0.19 kg; 95%CI, -0.40 to 0.02;  P=0.07] in a fixed-effect model (see Table 4).”

De wetenschappelijke onderbouwing van Oscar Helm

Op zijn website noemt Oscar Helm een aantal gezondheidsclaims en verwijst daarbij naar een zevental studies als wetenschappelijke onderbouwing [23-29]. Vier daarvan hebben betrekking op gewichtsverlies of een verhoogde vetverbranding, waarvoor het afslanksupplement ontwikkeld is [1]:

• “Verschillende onderzoeken bevestigen het verband tussen groene thee (extract) en gewichtsverlies door thermogenese en verhoogde vetverbranding. 1-4”
• “Een opvallende bevinding is dat uit een meta-analyse (een cluster van onderzoeken) blijkt dat groene thee gunstig kan zijn voor zowel gewichtsverlies als gewichtsbehoud na afvallen. 2”
• “Uit een studie komt naar voren dat het aminozuur L-theanine, dat voorkomt in groene thee, gunstige effecten heeft op de hersenen. Deze resultaten onderschrijven het verband tussen mentale alertheid en groene thee. 5”
• “Een grootschalig onderzoek bevestigt het standpunt dat groene thee consumptie beschermende effecten kan hebben tegen hart- en vaatziekten bij ouderen. 6”
• “Het is interessant om te vermelden dat cafeïnevrije groene thee in verband staat met verhoogde hoge-dichtheid lipoproteïne (HDL) waarden. 7 HDL cholesterol wordt ook wel het ‘goede cholesterol’ genoemd.”

Het is altijd te prijzen wanneer verwezen wordt naar wetenschappelijke studies om een bepaalde werking van een supplement te onderbouwen. Maar dan moeten de studies de werking van dat supplement wel onderbouwen. Dat doen de studies niet.

Studie 1: Auvichayapat, et al (gewichtsverlies/vetverbranding)

In deze studie is er gekeken naar het effect van een groene thee-extract op gewichtsverlies [23]. De 60 Thaise deelnemers (40-60 jaar) met overgewicht/obesitas kregen een standaard Thais dieet verzorgd (65en% koolhydraten, 15en% eiwit, 20en% vet) en driemaal daags een capsule met 250 mg groene thee-extract (ca 50 mg GT-catechines, waarvan 34 mg EGCG) of een placebo (cellulose). De resultaten waren:

“In conclusion, green tea capsules in a dosage of 100mg/day EGCG can increase energy expenditure and fat oxidation in obese Thai subjects in 12weeks period. The effects of green tea on weight reduction in long-term study are needed.”

Het groene thee-extract bevatte echter 100 mg EGCG en 90 mg cafeïne per dag. Na 12 weken was er bovendien geen significant verschil meer in energieverbruik en vetoxidatie vergeleken met placebo (alleen na 8 weken).

Studie 2: Hursel, et al (gewichtsverlies/vetverbranding)

In deze meta-analyse is er gekeken naar het effect van groene thee-extract op gewichtsverlies en gewichtsbehoud [24]. De resultaten waren:

“Catechins or an epigallocatechin gallate (EGCG)–caffeine mixture have a small positive effect on WL and WM. The results suggest that habitual caffeine intake and ethnicity may be moderators, as they may influence the effect of catechins.”

De groene thee-extracten bestonden echter uit een combinatie van verschillende GT-catechines (waaronder EGCG) en cafeïne. Bij twee studies werd de hoeveelheid cafeïne in de capsules niet vermeld. In één studie was dat 4 mg/dag, in een andere studie 28 mg/dag [9] en in de overige zeven studies varieerde dat van 75-225 mg/dag.

‘The Centre for Reviews and Dissemination‘ (CRD) heeft bovendien enkele tekortkomingen aangegeven [30]:

“It appeared that only one author was involved in selecting studies and extracting data, which introduced potential for reviewer bias. The authors did not state that they assessed the quality of the included studies, so that the trial results and any synthesis from them may not have been reliable. Details of the included studies were provided in tables. There appeared to be clinical heterogeneity between the studies. Some trials appeared to include participants with normal weights and these may not have been appropriate for the review. The trials were inappropriately synthesised; trials with different comparators and outcomes should not be combined and multiple effect sizes from one study (subgroup analyses) should not be combined. Limitations in the review methodology mean that the overall effect size estimate was unlikely to be reliable and the conclusions should be treated with caution.”

Studie 3: Ota, et al (gewichtsverlies/vetverbranding)

In deze studie is er gekeken naar het effect van lichaamsbeweging in combinatie met een sportdrank met 570 mg GT-catechines per dag (waarvan 218 mg EGCG) of een vergelijkbare sportdrank zonder GT-catechines [25]. De veertien deelnemers gingen driemaal per week, 30 minuten op de loopband (5 km/h), gedurende twee maanden. De helft kreeg een sportdrank met GT-catechines en de andere helft een sportdrank zonder GT-catechines. De resultaten waren:

“There was no significant difference in total energy expenditure in the sedentary conditions between the control and catechin groups.”

“Fat utilization for energy expenditure under both sedentary and exercising conditions was significantly increased by the combination of regular exercise and tea catechins intake compared to that by exercise alone.”

De deelnemers kregen geen capsules, maar een sportdrank met wat cafeïne (<40 mg/dag). De vraag is overigens waarom deze studie waarbij gekeken is naar het effect van lichaamsbeweging erbij staat. Oscar Helm schrijft immers [8]:

“Je zult afvallen door een verhoogde vetverbranding zonder een minuut meer te sporten of een grammetje minder te eten.”

Het totale energieverbruik nam niet toe vergeleken met de controle-sportdrank, wat uiteindelijk tot gewichtsverlies zou moeten leiden.

Studie 4: Westerterp-Plantenga, et al (gewichtsverlies/vetverbranding)

In deze studie is er gekeken naar de invloed van de gebruikelijke cafeïne-inname op gewichtsbehoud (3 maanden) na gewichtsverlies (4 weken VLCD, Modifast), terwijl de 76 deelnemers een supplement groene thee-extract kregen of een placebo [26]. De resultaten waren:

“High caffeine intake was associated with weight loss through thermogenesis and fat oxidation and with suppressed leptin in women. In habitual low caffeine consumers, the green tea-caffeine mixture improved WM, partly through thermogenesis and fat oxidation.”

Het groene thee-extract bestond uit 270 mg EGCG en 150 mg cafeïne per dag. Het gunstige effect van het groene thee-extract op gewichtsbehoud/verder gewichtsverlies werd alleen gevonden bij deelnemers met een gebruikelijke cafeïne-inname van <300 mg/dag. Deelnemers met een lage cafeïne-inname en die het groene thee-extract kregen, kwamen minder aan dan deelnemers met een hoge cafeïne-inname die het groene thee-extract kregen.

Studie 5: Nobre, et al (hersenen)

In deze studie is er gekeken naar het effect van L-theanine (aminozuur in groene thee) op de mentale alertheid [27]. De resultaten waren:

“These data indicate that L-theanine, at realistic dietary levels, has a significant effect on the general state of mental alertness or arousal.”

De vraag is waarom deze studie wordt genoemd. L-theanine zit namelijk niet of nauwelijks in het afslanksupplement van Oscar  Helm. In de studie kregen de deelnemers 50 mg L-theanine per dag. Het groene thee-extract in de afslankcapsules van Oscar Helm bestaan voor 98% uit polyfenolen. Dat betekent dat je met twee afslankcapsules (800 mg groene thee-extract), 16 mg aan andere stoffen binnenkrijgt. Slechts een klein deel daarvan zou L-theanine kunnen zijn.

Studie 6: Suzuki, et al (hart- en vaatziekten)

Dit is een observationele studie waarin gekeken is naar de associatie tussen het drinken van groene thee en vroegtijdig overlijden [28]. De resultaten waren:

“Green tea consumption is associated with reduced mortality from all causes and CVD. This study also suggests that green tea could have protective effects against colorectal cancer.”

Deze resultaten kunnen niet vertaald worden naar een supplement met alleen maar GT-catechines.

Studie 7: Stendell-Hollis, et al (HDL-cholesterol)

In deze studie kregen de deelnemers (vrouwen die borstkanker hebben gehad) gedurende 6 maanden 960 ml groene thee te drinken (zonder cafeïne) of placebo [29]. De groene thee bevatte 240 mg GT-catechines (waarvan 130 mg EGCG). Een effect op lichaamsgewicht en vetmassa werd niet gevonden:

“Results of this pilot study support improvements in metabolic status with daily decaffeinated green tea consumption for 6 months without a significant reduction in body weight, BMI or body fat in overweight breast cancer survivors.”

Hiermee spreekt hij de werkzaamheid van zijn eigen afslanksupplement tegen. De studie wordt echter aangehaald om mee te onderbouwen dat groene thee het HDL-cholesterol verhoogt. De resultaten waren:

“Decaffeinated green tea intake was associated with elevated HDL levels (P=0.003) and non-significant improvements in the HOMA-IR (−1.1±5.9: green tea; +3.2±7.2: herbal) and the HDL/LDL ratio.”

Dit zijn echter de resultaten die zijn behaald van week 0 tot en met week 12 binnen de groep die groene thee kreeg. Maar wat nu als het HDL-cholesterol ook in de placebogroep was gestegen? Het is daarom nodig om de groep die groene thee kreeg te vergelijken met de groep die placebo kreeg. Het is immers niet voor niets een placebogecontroleerde studie. Interessant is dat er dan geen significant gunstig effect meer op het HDL-cholesterol (zie figuur).

Mogen de gezondheidsclaims gemaakt worden?

Op Europees niveau is er de claimsverordening (Verordening (EG) nr. 1924/2006 ) waarin geregeld is welke voedings- en gezondheidsclaims gemaakt mogen worden [31]. Deze claimsverordening is van toepassing op gezondheidsclaims die in commerciële mededelingen worden gedaan. Commerciële mededelingen zijn hierbij alle mededelingen die er op gericht zijn om de verkoop van een product te bevorderen. Uitgangspunt van de claimsverordening is dat alleen gezondheidsclaims mogen worden gemaakt die wetenschappelijk onderbouwd zijn en begrijpelijk zijn voor de consument. De ‘European Food Safety Authority‘ (EFSA) adviseert over de wetenschappelijke onderbouwing die aan een gezondheidsclaim ten grondslag ligt. De ‘Europese Commissie‘ (EC) beslist echter uiteindelijk of een gezondheidsclaim goedgekeurd wordt. Nagenoeg altijd wordt het advies van de EFSA opgevolgd. Oscar Helm maakt gebruik van verschillende gezondheidsclaims om de verkoop van zijn afslanksupplement te bevorderen.

Gezondheidsclaims over gewichtsverlies, vetverbranding, etc

Oscar Helm maakt gezondheidsclaims over onder andere gewichtsverlies en vetverbranding [1]. Deze worden weliswaar gebracht in de vorm van onderzoeksresultaten, maar dat doet er niets aan af. De gemiddelde consument zal immers het verband leggen tussen die onderzoeksresultaten en het afslanksupplement. Anders zouden bedrijven wel erg eenvoudig de claimwetgeving kunnen omzeilen. Overigens is ook de aanduiding “afslanksupplement” op zichzelf een gezondheidsclaim die aan de claimsverordening moet voldoen. Mogen die gezondheidsclaims dan niet gemaakt worden? Dat is afhankelijk van een aantal zaken. Voor groene thee-extract bestaan er gezondheidsclaims over gewichtsregulatie en vetverbranding die ter beoordeling zijn ingediend (en al negatief zijn beoordeeld door de EFSA), maar die nog in afwachting zijn om door de Europese Commissie wel of niet te worden goedgekeurd. De Europese Commissie heeft de goedkeuring van botanicals namelijk uitgesteld. Het gaat om [32]:

• ID 1107: Camelia sinensis (Common Name: Tea) and Weight management/metabolism of lipids
• ID 1112: Catechins – Green tea (camellia sinensis) and Weight management
• ID 3698: Camelia sinensis (green tea) and Supports metabolism/fat oxidation

Omdat deze gezondheidsclaims wel ter beoordeling zijn ingediend, maar nog niet door de Europese Commissie zijn goed- of afgekeurd hebben die een ‘on hold‘ status en mogen ze, onder bepaalde voorwaarden, nog gebruikt worden [33]:

“Voor botanicals moet de autorisatie slag nog gemaakt worden. De bij EFSA ingediende gezondheidsclaims voor botanicals staan daarom nog op on hold. Wel is het zo dat er enkele botanical claims al beoordeeld zijn door de EFSA en een negatieve EFSA beoordeling hebben gekregen. Deze claims mogen echter ook nog gebruikt worden en staan dus ook nog op on hold, totdat de Commissie een definitieve beslissing heeft genomen. Zolang claims nog op on hold staan mogen deze gemaakt worden.”

In artikel 6 van de claimsverordening staat over die voorwaarden [31]:

1. Voedings- en gezondheidsclaims zijn gebaseerd op en onderbouwd door algemeen aanvaarde wetenschappelijke gegevens.
2. Een exploitant van een levensmiddelenbedrijf die gebruikmaakt van een voedings- of gezondheidsclaim, dient dit te rechtvaardigen.
3. De bevoegde autoriteiten van de lidstaten kunnen een exploitant van een levensmiddelenbedrijf of een persoon die een product in de handel brengt, verzoeken alle relevante elementen en gegevens te verstrekken waaruit blijkt dat aan deze verordening wordt voldaan.

De vraag is of Oscar Helm de gezondheidsclaims die hij maakt kan rechtvaardigen. Daar lijkt het op basis van de wetenschappelijke literatuur niet op. De EFSA heeft zich in 2010 over de betreffende ‘on hold‘ claims gebogen en oordeelde dat ze niet aannemelijk gemaakt kunnen worden [34]:

“The Panel concludes that a cause and effect relationship has not been established between the  consumption of catechins (including EGCG) from green tea (Camellia sinensis (L.) Kuntze) and  contribution to the maintenance or achievement of a normal body weight.”

“The Panel concludes that a cause and effect relationship has not been established between the  consumption of catechins (including EGCG) from green tea (Camellia sinensis (L.) Kuntze) and an  increased beta-oxidation of fatty acids leading to a reduction in body fat mass.”

Eerder heb ik een klacht ingediend bij de ‘Reclame Code Commissie’ (RCC) tegen ‘Refresh Teacaps‘ (product is niet meer leverbaar, betreffende apotheek is failliet) [35]. Dit waren capsules met 100 mg EGCG, zonder cafeïne. Het gebruiksadvies was om dagelijks 1-3 capsules te nemen. De bestreden claims waren:

• Helpt bij overgewicht
• Verhoogt de vetverbranding
• Verhoogt het basaalmetabolisme

De conclusie van de RCC was [35]:

“Adverteerder heeft naar aanleiding van de onderhavige (herhaalde) klacht geen nieuwe onderbouwing van de in de uiting gedane identieke en soortgelijke claims aangevoerd. Ook nu is de mededeling van adverteerder dat “de KOAG/KAG de website heeft gecontroleerd en conform de richtlijnen heeft bevonden” niet met stukken onderbouwd en strookt deze niet met de mededeling van de Keuringsraad dat de  uiting niet aan de KAG is voorgelegd. Gelet op het voorgaande handhaaft de Commissie het oordeel dat de in de uiting geclaimde werking van Refresh Teacaps niet aannemelijk is gemaakt. De uiting gaat daardoor gepaard met onjuiste informatie ten aanzien van de resultaten die van het gebruik van Refresh Teaps zijn te verwachten, als bedoeld in artikel 8.2 aanhef en onder b NRC. Omdat de gemiddelde consument door de uiting ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, acht de Commissie de uiting misleidend en daardoor oneerlijk in de zin van artikel 7 NRC.”

Claims die zinspelen op de mate of snelheid van gewichtsverlies

Wat in ieder geval niet mag, zijn claims die zinspelen op de snelheid of de mate van gewichtsverlies. Die claims maakt Oscar Helm echter wel. Hij schrijft bijvoorbeeld [1, 36]:

“Ik ben net begonnen en ben er nu al dol op. Ik was eerlijk gezegd een beetje sceptisch voordat ik eraan begon maar heb er achteraf geen spijt van. Ik ben al 3 kilo kwijt in 1 maand en mijn buik voelt een stuk kleiner.” – Maria, 23 jaar.”

“Medicijnen en supplementen zijn totaal niet voor mij. Ik ben gewoon niet fan van chemische rotzooi. Maar omdat jouw afslankpil 100% natuurlijk is, wilde ik wel een poging wagen. En met succes! Ik ben al 7 kilo kwijt in 3 maanden.”  – Coby, 44 jaar.”

“Ik heb dit product 2 maanden gebruikt en de resultaten zijn geweldig! Ik ben bijna 13 kilo afgevallen. Mijn energie is toegenomen en ik voel mij zelfverzekerder. Top spul!” – Frederique, 58 jaar.“

In artikel 12 van de claimsverordening staat echter [31]:

“De volgende gezondheidsclaims zijn niet toegestaan:
a) claims waarin de indruk wordt gewekt dat het niet nuttigen van het levensmiddel de gezondheid kan schaden;
b) claims die zinspelen op de snelheid of de mate van gewichtsverlies;“

Dat geldt ook voor testimonials met een commerciële doelstelling. Daarmee worden het namelijk gezondheidsclaims waar de claimsverordening van toepassing op is [37]:

“Bepaalde gezondheidsclaims beschrijven of verwijzen naar het afslankende of het gewichtsbeheersende effect, vermindering van het hongergevoel en/of een versterking van het gevoel van verzadiging van een levensmiddelencategorie, een levensmiddel of een bestanddeel daarvan. Alléén gezondheidsclaims die zijn opgenomen in de lijst van toegestane gezondheidsclaims mogen nog worden gebruikt. Wordt zo’n goedgekeurde gezondheidsclaim gebruikt, dan is het niet toegestaan daarbij vermeldingen te gebruiken die stellen, suggereren of impliceren dat door gebruik van het product met een bepaalde snelheid en/of hoeveelheid gewicht wordt verloren. Voorbeelden hiervan zijn: ‘zij verloor 10 kg in 4 weken’, ‘snel en verantwoord afvallen’ en ‘bereik je streefgewicht’. Ook testimonials en foto’s ‘voor’ en ‘na’ gebruik van een product die gewichtsverlies impliceren zijn niet toegestaan. Deze beperking is te begrijpen vanuit het standpunt dat de snelheid en/of mate van gewichtsverlies niet alleen afhankelijk is van het gebruik van een product, maar ook afhankelijk is van bijvoorbeeld wat die consument nog meer eet, de hoeveelheid lichaamsbeweging en de genetische aanleg.”

Hij heeft weliswaar een disclaimer erbij staan, maar dat maakt de claims niet ongedaan, het blijven claims die zinspelen op de snelheid of de mate van gewichtsverlies [1]:

“Disclaimer: er is geen garantie dat je dezelfde resultaten gaat behalen als de gedeelde ervaringen hieronder.” 

In 2015 heeft de rechtbank van Rotterdam daar ook uitspraak over gedaan in een zaak over het gebruik van vergelijkbare testimonials op een commerciële website voor maaltijdvervangende producten [38]:

“De persoonlijke verklaringen zijn opgenomen op de website van eiseres en hebben duidelijk een verkoop bevorderend doel. Anders dan eiseres meent, kan het antwoord op de vraag of sprake is van een commerciële boodschap wel mede afhangen van de context waarin die is gedaan, in dit geval een website van een levensmiddelenexploitant waarin duidelijk wordt beoogd reclame te maken voor de producten van die levensmiddelenexploitant. Of dit voor de gemiddelde consument al dan niet duidelijk is, is daarbij niet maatgevend. Die maatstaf is immers relevant voor mededelingen in de zin van artikel 13 van de Verordening en niet voor het in artikel 12 van de Verordening opgenomen verbod. “

“Anders dan eiseres meent verplicht artikel 7:17 van het BW haar niet tot het doen van de gewraakte mededelingen. Zij is als verkoper van maaltijdvervangende producten niet verplicht om aan te geven hoeveel gewicht binnen een bepaalde periode bij gebruik daarvan kan worden gerealiseerd, omdat dit voor elke consument verschillend kan zijn, zoals eiseres zelf ook heeft aangevoerd. De lezing die eiseres aan artikel 7:17 van het BW geeft zou artikel 12 van de Verordening ook zinledig maken. De rechtbank is daarom van oordeel dat de mededelingen op de website van eiseres, die verweerder in aanmerking heeft genomen, moeten worden aangemerkt als voedings- en gezondheidsclaims die in commerciële mededelingen worden gedaan.“

Medische claims

Medische claims zijn beweringen over het voorkomen, behandelen of genezen van een ziekte. Het maken van medische claims is niet toegestaan voor voedingsmiddelen en voedingssupplementen. Deze vallen onder de Geneesmiddelenwet.  Ook die maakt Oscar Helm [1]:

“Dit is wat onderzoek laat zien over groene thee extract: Een grootschalig onderzoek bevestigt het standpunt dat groene thee consumptie beschermende effecten kan hebben tegen hart- en vaatziekten bij ouderen.”

UPDATE: Klacht bij de ‘Reclame Code Commissie‘ (RCC)

Omdat verschillende gezondheidsclaims naar mijn overtuiging niet aannemelijk gemaakt  kunnen worden (wat de consument wel mag verwachten), heb ik een klacht ingediend bij de ‘Reclame Code Commissie‘ (RCC). In het verweer daarop heeft Oscar aangegeven dat inmiddels alle gewraakte uitingen die in de klacht zijn opgenomen zijn verwijderd. Hij heeft daardoor voorgesteld om de klacht in te trekken. Hoewel hij inderdaad alle gewraakte uitingen had verwijderd, bleef en blijft hij betwisten dat hij niet aannemelijk zou kunnen maken dat zijn supplement tot gewichtsverlies en een verhoogde vetverbranding zou kunnen leiden. Daarmee geeft hij aan dat mijn klachten ongegrond zijn. Om die reden had ik toch graag een uitspraak van de RCC willen hebben.

Beslissing van de RCC

“Voor wat betreft claim 1, 2, 3, 5 en 6 geldt dat het om stellig geformuleerde claims gaat, doordat zij een conctreet effect claimen, en/of suggereren dat de werking van het product gebaseerd is op wetenschappelijk onderzoek, wat de claims een zekere mate van autoriteit geeft. Nu deze claims gemotiveerd zijn betwist, had het vervolgens op de weg van adverteerder gelegen om aannemelijk te maken dat voornoemde claims gerechtvaardigd zijn. Adverteerder heeft dat onvoldoende gedaan. In haar verweer heeft adverteerder enkel meegedeeld dat de door klager aangehaalde meta-analyse (die klager gebruikt vanwege de conclusie “geen significante effecten”) “voldoende aanknopingspunten” bevat ter ondersteuning van de door haar gebruikte claimsTer zitting heeft adverteerder mondeling toegelicht (zonder schriftelijke onderbouwing) dat uit onderzoeken van Jurgens (een van de auteurs van de door klager aangehaalde Cochrane-review) en Kapoor (een van de auteurs van de door klager genoemde meta-analyse) de geclaimde werking van haar product wél aannemelijk gemaakt kan worden. Adverteerder heeft bij deze mondelinge toelichting echter enkel verwezen naar de vindplaats van de onderzoeken, zij heeft zelf geen stukken overlegd. Nu de betreffende onderzoeken door klager zijn aangehaald met het doel om aan te tonen dat het product niet werkt, en het mondelinge, technische betoog dat adverteeerder ter zitting heeft gehouden voor de Commissie noch voor klager te verifiëren was, acht de Commissie de onderbouwing van de claims onvoldoende. Gelet op het bovenstaande komt de Commissie tot de conclusie dat de juistheid van de gezondheidsclaims 1, 2, 3, 5 en 6 niet aannemelijk is gemaakt, en daarom niet gerechtvaardigd is. De uitingen zijn in strijd mat artikel 6 lid 2 van de Claimsverordening en daardoor met de wet als bedoeld in artikel 2 NRC.”

“Voor wat betreft claim 4 geldt het volgende, in deze claim staat: “”Het is interessant om te vermelden dat cafeïnevrije groene thee in verband staat met verhoogde hoge-dichtheid lipoproteïne (HDL) waarden. 7 HDL cholesterol wordt ook wel het ‘goede cholesterol’ genoemd.” Naar het oordeel van de Commissie lijkt deze claim te impliceren dat groene thee goede cholesterol bevordert en daardoor een gunstige werking heeft op het lichaam. Deze claim wijkt af van de andere claims, omdat het hier niet gaat om gewichtsbeheersing of vetverbranding, zodat in zoverre eerst dient te worden beoordeeld of sprake is van een on hold claim. Bij de on hold claims voor groene thee (in zijn algemeenheid) wordt cholesterol wel genoemd, maar niet op de wijze zoals adverteerder dat in de uiting doet. De Commissie oordeelt daarom dat deze claim niet onder de on hold status valt en om die reden direct in strijd is met artikel 10 lid 1 Claimsverordening en daardoor met de wet als bedoeld in artikel 2 NRC.”

“Tussen partijen staat niet ter discussie dat de claims 7 t/m 9 zinspelen op de mate of snelheid van gewichtsverlies. Ingevolgde artikel 12 van de Claimsverordening zijn dergelijke claims niet toegestaan. Om die reden is de uiting in strijd met artikel 12 van de Claimsverordening en daardoor met de wet als bedoeld inartikel 2 NRC. Adverteerder heeft dit ook erkend en de bestreden citaten verwijderd.”

“Volgens klager kunnen de aanduidingen (10 t/m 13) van het product als afslanksupplement of afslankcapsules niet aannemelijk gemaakt worden. Onder verwijzing naar hetgeen is overwogen onder overweging 2) acht de Comissie ook met betrekking tot de aanduiding “afslanksupplement” en “afslankcapsules” niet aannemelijk gemaakt dat het product stoffen bevat die de claim dat het product een afslankende werking heeft, rechtvaardigt. De uitingen zijn in strijd met artikel 6 lid 2 van de Claimsverordening en daardoor met de wet als bedoeld in artikel 2 NRC.”

“Adverteerder heeft na ontvangst van de klacht alle bestreden mededelingen in de uitingen verwijderd. Nu zij daarnaast beterschap beloofd, acht de Commissie het opleggen van een aanbeveling niet nodig.”

“Gelet op voorgaande acht de Commissie alle bestreden mededelingen in de uitingen in strijd met het bepaalde in artikel 2 NRC.”

• De klachten, het verweer en de beslissing zijn te vinden in het dossier van de RCC (2018/00562).

Referenties

1. Happyhealthy.nl/afslank-extract/ Geraadpleegd: 22 juli 2018
2. Cooper R, Morré DJ, Morré DM. Medicinal benefits of green tea: Part I. Review of noncancer health benefits. J Altern Complement Med. 2005 Jun;11(3):521-8.
3. Feng WY. Metabolism of green tea catechins: an overview. Curr Drug Metab. 2006 Oct;7(7):755-809.
4. Warden BA, Smith LS, Beecher GR, Balentine DA, Clevidence BA. Catechins are bioavailable in men and women drinking black tea throughout the day. J Nutr. 2001 Jun;131(6):1731-7.
5. Shixian Q, VanCrey B, Shi J, Kakuda Y, Jiang Y. Green tea extract thermogenesis-induced weight loss by epigallocatechin gallate inhibition of catechol-O-methyltransferase. J Med Food. 2006 Winter;9(4):451-8.
6. EFSA ANS Panel (EFSA Panel on Food Additives and Nutrient Sources added to Food), Younes M, Aggett P, Aguilar F, Crebelli R, Dusemund B, Filipic M, Frutos MJ, Galtier P, Gott D, Gundert-Remy U, Lambre C, Leblanc J-C, Lillegaard IT, Moldeus P, Mortensen A, Oskarsson A, Stankovic I, Waalkens-Berendsen I, Woutersen RA, Andrade RJ, Fortes C, Mosesso P, Restani P, Arcella D, Pizzo F, Smeraldi C and Wright M, 2018. Scientific Opinion on the safety of green tea catechins. EFSA Journal 2018;16(4):5239, 89 pp
7. Chow HH, Hakim IA, Vining DR, Crowell JA, Ranger-Moore J, Chew WM, Celaya CA, Rodney SR, Hara Y, Alberts DS. Effects of dosing condition on the oral bioavailability of green tea catechins after single-dose administration of Polyphenon E in healthy individuals. Clin Cancer Res. 2005 Jun 15;11(12):4627-33.
8. Naumovski N, Blades BL, Roach PD. Food Inhibits the Oral Bioavailability of the Major Green Tea Antioxidant Epigallocatechin Gallate in Humans. Antioxidants (Basel). 2015 May 27;4(2):373-93.
9. Happyhealthy.nl/leuker-kan-ik-het-niet-voor-je-maken/ Geraadpleegd: 22 juli 2018 (gebroken link)
10. Jurgens TM, Whelan AM, Killian L, Doucette S, Kirk S, Foy E. Green tea for weight loss and weight maintenance in overweight or obese adults.Cochrane Database Syst Rev. 2012 Dec 12;12:CD008650.
11. Phung OJ, Baker WL, Matthews LJ, Lanosa M, Thorne A, Coleman CI. Effect of green tea catechins with or without caffeine on anthropometric measures: a systematicreview and meta-analysis. Am J Clin Nutr. 2010 Jan;91(1):73-81.
12. Hill AM, Coates AM, Buckley JD, Ross R, Thielecke F, Howe PR. Can EGCG reduce abdominal fat in obese subjects? J Am Coll Nutr. 2007 Aug;26(4):396S-402S.
13. Mielgo-Ayuso J, Barrenechea L, Alcorta P, Larrarte E, Margareto J, Labayen I. Effects of dietary supplementation with epigallocatechin-3-gallate on weight loss, energyhomeostasis, cardiometabolic risk factors and liver function in obese women: randomised, double-blind, placebo-controlled clinical trial. Br J Nutr. 2014 Apr 14;111(7):1263-71.
14. Basu A, Du M, Sanchez K, Leyva MJ, Betts NM, Blevins S, Wu M, Aston CE, Lyons TJ. Green tea minimally affects biomarkers of inflammation in obese subjects with metabolic syndrome. Nutrition 2011;27:206e13
15. Quinhoneiro DCG, Nicoletti CF, Pinhel MAS, Noronha NY, Braga CBM, Oliveira BAP, Cortes-Oliveira C, Oliveira WP, Salgado Junior W, Marchini JS, Nonino CB. Green tea supplementation upregulates uncoupling protein 3 expression in severe obese women adipose tissue but does not promote weight loss. Int J Food Sci Nutr. 2018 Feb 26:1-8.
16. Hsu CH, Tsai TH, Kao YH, Hwang KC, Tseng TY, Chou P. Effect of green tea extract on obese women: a randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial. Clin Nutr. 2008 Jun;27(3):363-70.
17. Brown AL, Lane J, Coverly J, Stocks J, Jackson S, Stephen A, Bluck L, Coward A, Hendrickx H. Effects of dietary supplementation with the green tea polyphenol epigallocatechin-3-gallate on insulin resistance and associated metabolic risk factors: randomized controlled trial. Br J Nutr. 2009 Mar;101(6):886-94.
18. Dostal AM, Samavat H, Espejo L, Arikawa AY, Stendell-Hollis NR, Kurzer MS. Green Tea Extract and Catechol-O-Methyltransferase Genotype Modify Fasting Serum Insulin and Plasma Adiponectin Concentrations in a Randomized Controlled Trial of Overweight and ObesePostmenopausal Women. J Nutr. 2016 Jan;146(1):38-45.
19. Chen IJ, Liu CY, Chiu JP, Hsu CH. Therapeutic effect of high-dose green tea extract on weight reduction: A randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial. Clin Nutr. 2016 Jun;35(3):592-9.
20. Clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT02147041 Geraadpleegd: 22 juli 2018.
21. Hsu CH, Liao YL, Lin SC, Tsai TH, Huang CJ, Chou P. Does supplementation with green tea extract improve insulin resistance in obese type 2 diabetics? A randomized, double-blind, and placebo-controlled clinical trial. Altern Med Rev. 2011 Jun;16(2):157-63.
22. Kapoor MP, Sugita M, Fukuzawa Y, Okubo T. Physiological effects of epigallocatechin-3-gallate (EGCG) on energy expenditure for prospectivefat oxidation in humans: A systematic review and meta-analysis. J Nutr Biochem. 2017 May;43:1-10.
23. Auvichayapat P, Prapochanung M, Tunkamnerdthai O, Sripanidkulchai BO, Auvichayapat N, Thinkhamrop B, Kunhasura S, Wongpratoom S, Sinawat S, Hongprapas P. Effectiveness of green tea on weight reduction in obese Thais: A randomized, controlled trial. Physiol Behav. 2008 Feb 27;93(3):486-91.
24. Hursel R, Viechtbauer W, Westerterp-Plantenga MS. The effects of green tea on weight loss and weight maintenance: a meta-analysis. Int J Obes (Lond). 2009 Sep;33(9):956-61.
25. Ota N, Soga S, Shimotoyodome A, Haramizu S, Inaba M, Murase T, Tokimitsu I. Effects of Combination of Regular Exercise and Tea Catechins Intake on Energy Expenditure in Humans. Journal of Health Science. 2005 Volume 51 Issue 2 Pages 233-23.
26. Westerterp-Plantenga MS, Lejeune MP, Kovacs EM. Body weight loss and weight maintenance in relation to habitual caffeine intake and green tea supplementation. Obes Res. 2005 Jul;13(7):1195-204
27. Nobre AC, Rao A, Owen GN. L-theanine, a natural constituent in tea, and its effect on mental state. Asia Pac J Clin Nutr. 2008;17 Suppl 1:167-8.
28. Suzuki E, Yorifuji T, Takao S, Komatsu H, Sugiyama M, Ohta T, Ishikawa-Takata K, Doi H. Green tea consumption and mortality among Japanese elderly people: the prospective Shizuoka elderly cohort. Ann Epidemiol. 2009 Oct;19(10):732-9.
29. Stendell-Hollis NR, Thomson CA, Thompson PA, Bea JW, Cussler EC, Hakim IA. Green tea improves metabolic biomarkers, not weight or body composition: a pilot study in overweight breast cancer survivors. J Hum Nutr Diet. 2010 Dec;23(6):590-600.
30. Hursel R, Viechtbauer W, Westerterp-Plantenga MS. The effects of green tea on weight loss and weight maintenance: a meta-analysis. Int J Obes (Lond). 2009 Sep;33(9):956-61.
31. Verordening (EG) nr. 1924/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 20 december 2006 inzake voedings- en gezondheidsclaims voor levensmiddelen (pdf).
32. EC.europa.eu/food/safety/labelling_nutrition/claims/register/resources/docs/claims_pending.pdf Geraadpleegd: 22 juli 2018 (gebroken link)
33. Koagkag.nl/Keuringsraad/media/KoagKag/Downloads/Uitleg-gezondheidsclaims-botanicals-on-hold.pdf Geraadpleegd: 22 juli 2018
34. EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (NDA), Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to Camellia sinensis (L.) Kuntze (tea), including catechins from green tea, and contribution to the maintenance or achievement of a normal body weight (ID 1107, 1112, 1544, 2716), increased beta-oxidation of fatty acids leading to a reduction in body fat mass (ID 1123, 1124, 3698), and maintenance of normal blood glucose concentrations (ID 1115, 1545) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006. EFSA Journal 2010;8(10):1791. [22 pp.].
35. Reclamecode.nl/uitspraken/happyhealthy/gezondheid-2018-00562/231431/ Geraadpleegd: 22 juli 2018
36. Happyhealthy.nl/eerste-ervaringen-afslanksupplement/ geraadpleegd: 23 juli 2018
37. NVWA.nl/onderwerpen/claims-levensmiddelen/gezondheidsclaims-correct-gebruik Geraadpleegd: 22 juli 2018 (gebroken link)
38. Uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBROT:2015:6460 Geraadpleegd: 22 juli 2018