Is het mogelijk om met snoepen af te vallen? Volgens Dailymust wel. Met hun Lean Burn Gummies zouden de eerste resultaten al binnen twee weken zichtbaar zijn. De belangrijkste ingrediënten van de gummies zijn appelazijn (citroenzuur), rode biet, granaatappel, ashwaganda, vitamine B6, foliumzuur en vitamine B12. Wetenschappelijk bewijs dat je met de Lean Burn Gummies gewicht verliest ontbreekt echt. Bovendien worden er gezondheidsclaims gemaakt die niet zijn toegestaan.
Wat zijn LEAN BURN GUMMIES?
Het Nederlandse merk Dailymust heeft verschillende gummies in het assortiment te weten, Lean Burn Gummies, Night Burn Gummies en de Booty Gummies [1]. Hier gaat het om de Lean Burn Gummies (voorheen Burn Gummies). Lean Burn Gummies zijn kleine gummies die volgens de fabrikant helpen [2]:
- om de eetlust onder controle te houden
- bij het verbranden van vet
- gezond op gewicht te blijven
Het hoofdingrediënt dat voor de afslankende werking zou zorgen is appelazijn (met citroenzuur). Andere ingrediënten zijn rode biet, granaatappel, vitamine B6, foliumzuur, vitamine B12 en ashwaganda (zie tabel 1). Het beste moment van inname is ’s morgen op een lege maag en ’s avonds na het eten. De normale prijs voor een potje met 30 Lean Burn Gummies is €50,- (zonder uitverkoop en kwantumkorting). Dat is €1,65 per Lean Burn Gummie, wat aardig aan de prijs is. Je krijgt er dan wel ongevraagd het boekje ‘The Fun Diet’ er gratis bij ter waarde van €29,99 met daarin training en voedingsschema’s voor een maand en uitgebreide kookgerechten [3]. Met de gebruikelijke dosering doe je 3-4 weken, dus 1-1,5 Lean Burn Gummie per dag. Het advies is om dagelijks niet meer dan drie Lean Burn Gummies te nemen omdat het effect vrij sterk zou zijn. Dailymust is overigens niet uniek met het toevoegen van appelazijn aan gummies [4].
| Voedingsstof | Hoeveelheid (per 2 gummies) |
|---|---|
| Koolhydraten (mg) | 3.000 |
| Suiker (mg) | 20 |
| Appelazijn met 10% citroenzuur (mg) | 2000 |
| Citroenzuur (mg) | 100 |
| Organische rode biet (µg) | 80 |
| Organische granaatappel (µg) | 80 |
| Vitamine B6 (µg) | 240 (17% RI) |
| Foliumzuur (µg) | 42 (21% RI) |
| Vitamine B12 (µg) | 2,4 (96% RI) |
Andere ingrediënten in Lean Burn Gummies: ashwaganda, water, organische tapioca, natriumcitraat, citroenzuur, natuurlijk smaakaroma, organische wortel, organische appel, zwarte bes. RI=Referentie Inname [5].
Is er wetenschappelijk bewijs dat je door de Lean Burn Gummies afvalt?
Er is geen wetenschappelijk bewijs dat rode biet, vitamine B6, foliumzuur, vitamine B12, ashwaganda, appel of zwarte bes een bijdrage leveren aan gewichtsbeheersing, gewichtsverlies, vetverbranding, verminderde eetlust (energie-inname) of iets dergelijks. Er is ook geen of onvoldoende bewijs voor appelazijn en granaatappel, maar daar is wel wat meer over te zeggen.
Appelazijn (apple cider vinegar, ACV) wordt verkregen door appelsap op een gecontroleerde manier te laten vergisten waarna bacteriën de gevormde alcohol omzetten in azijn. Het hoofdbestanddeel na water is citroenzuur. In de keuken wordt appelazijn onder andere gebruikt als saladedressing, marinade en conserveringsmiddel.
Traditioneel wordt (appel)azijn al vele eeuwen gebruikt voor de behandeling uiteenlopende gezondheidsproblemen, waaronder als antibioticum [6]. Hippocrates gebruikte azijn ruim 2.000 jaar geleden al in combinatie met honing (Oxymel) als desinfectiemiddel en voor de behandeling van verkoudheid. De zuren remmen namelijk bacteriegroei. Nadeel is dan ook meteen dat appelazijn door de lage pH het tandglazuur aantast [7]. Tegenwoordig staat (appel)azijn in de belangstelling omdat het een gunstig effect zou hebben op het lipiden- en glucosemetabolisme (onder andere door een vertraagde maaglediging) en het lichaamsgewicht. Er zijn aanwijzingen dat appelazijn een gunstig effect heeft op het totaal cholesterol, de nuchtere glucosespiegel en het HbA1c, maar het bewijs is niet heel sterk [8]. De resultaten kunnen bovendien niet vertaald worden naar Lean Burn Gummies omdat de dosering in de studies hoger lag en de appelazijn gedronken werd. Voor wat betreft het gunstige effect op het lichaamsgewicht is er onvoldoende bewijs, hoewel er wel vermeende mechanismen zijn die daaraan zouden kunnen bijdragen:
- Een afname van de lipogenese door de transcriptie van lipogene genen in de lever te verminderen [9].
- Een toename van de lipolyse door de transcriptie van lipolitische genen te stimuleren [10, 11].
- Een toename van het zuurstofverbruik [10, 11, 13].
- Een toename van het energieverbruik [10, 11, 13].
- Een toename van de verzadiging en een afname van de energie-inname [9, 14, 15].
Effect van appelazijn en lichaamsgewicht en -samenstelling
Er zijn verschillende studies gedaan waarin gekeken is naar het effect van appelazijn op lichaamsgewicht, BMI, middelomtrek en/of vetmassa/-percentage [16-23]. Er worden soms, maar niet altijd gunstige resultaten gevonden (zie tabel 2).
| Studie/ duur/ deelnemers | Placebo | Citroenzuur (mg/dag) | Gewicht (kg) | BMI (kg/m²) | Middel Ø (cm) | Vet (%/kg) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kondo [16] 12 weken n= 117 | Ja Ja | 750 1.500 | -1,6 -2,3 | -1,6 -2,1 | -0,7% -0,9% | |
| Johnston [17] 12 weken n=14 | Nee | 1.500 | ⇔ | |||
| Bashiri [18, 19] 8 weken n=62 | Nee | 1050* | ⇔ | ⇔ | ||
| Nazni [20] 12 weken n=40 | Nee | ?** | -1,9 | |||
| Halima [20] 4 weken n=46 | Nee | 787* | ? | ? | ||
| Khezri [22] 12 weken n=44 | Nee | 146 | -1,7 | -0,6 | ⇔ | ⇔ (kg) |
| Kausar [23] 12 weken n=110 | Nee | 787* | ⇔ | ⇔ |
Tabel 2: Overzicht van de kenmerken en resultaten van interventiestudies waarin gekeken is naar het effect van appelazijn/citroenzuur op lichaamsgewicht/BMI/middelomtrek en/of vetmassa/-percentage.
? Effect is alleen vergeleken met aanvang (pre vs post), niet met de controlegroep (water).
* omgerekend van ml naar mg (dichtheid appelazijn 1,05 gram/cm³). 20 ml appelazijn met 5% citroenzuur is 1.050 mg citroenzuur. 15 ml appelazijn met 5% citroenzuur is 787 mg citroenzuur. ** 30 ml appelazijn, percentage citroenzuur wordt niet vermeld. Bij 5% is dat 787 mg citroenzuur (dichtheid appelazijn 1,05 gram/cm³).
De kwaliteit van de studies laat ook te wensen over. Zo is het aantal deelnemers vaak klein en ontbreekt er vaak een placebogroep. Niet onbelangrijk is dat de hoeveelheid citroenzuur die de deelnemers binnenkregen meestal hoger was dan dat in drie Lean Burn Gummies zit. Hieronder een beschrijving van zes interventiestudies studies waarin gekeken is naar het effect van appelazijn/citroenzuur op lichaamsgewicht/BMI/middelomtrek, vetmassa/-percentage en eetlust (energie-inname).
Kondo et al, 2009
In deze studie zijn 175 Japanse deelnemers (25-60 jaar) met obesitas (volgens Japanse criteria BMI 25-30 kg/m²), maar verder gezond, gedurende 12 weken in drie groepen verdeeld [16]:
- 500 ml drank met placebo (n=58)
- 500 ml drank met 15 ml appelzijn met 750 mg azijnzuur (n=59)
- 500 ml drank met 30 ml appelzijn met 1.500 mg azijnzuur (n=58)
De placebodrank bevatte melkzuur om een vergelijkbare smaak te krijgen. Alle dranken bevatte verder dezelfde smaak- en kunstmatige zoetstof.
Resultaten
Er was een uitval van 20 deelnemers, waardoor er 155 deelnemers overbleven. Na 12 weken was er tussen de groepen geen verschil in energie-inname en lichaamsbeweging (aantal stappen per dag). De deelnemers in de groepen met de lage en hoge dosering appelazijn hadden wel een grotere afname van gewicht (-1,6 en -2,3 kg), vetpercentage (-0,7 en -0,9%), middelomtrek (-1,6 en -2,1 cm) vergeleken met de deelnemers die placebo kregen. De studie werd uitgevoerd door een Japanse azijnfabrikant (Mizcan).
Johnston et al, 2013
In deze pilot-studie zijn 19 deelnemers (38-53 jaar) met met een verhoogd risico op diabetes type 2, gedurende 12 weken in twee groepen verdeeld [17]:
- Twee keer per dag bij de maaltijd een appelazijndrank van 236 ml met 750 mg azijnzuur (n=7)
- Twee keer per dag bij de maaltijd een pil met 40 mg azijnzuur (n=7)
Resultaten
Er was een uitval van 5 deelnemers, waardoor er 14 deelnemers overbleven. Na 12 weken was er tussen de groepen geen verschil in lichaamsgewicht (gegevens niet vermeld).
Bashiri et al, 2014
In deze studie zijn 70 deelnemers ( 41-60 jaar) met diabetes type 2 en dislipidemie, gedurende 8 weken in twee groepen verdeeld [18, 19]:
- Twee keer per dag voor de lunch en de avondmaaltijd een glas water met 10 ml appelazijn met 0,5 ml citroenzuur (n=35)
- Controlegroep zonder interventie (n=35).
Resultaten
Er was een uitval van 8 deelnemers, waardoor er 62 deelnemers overbleven. Na 8 weken was er tussen de groepen geen verschil in energie-inname, lichaamsgewicht en middelomtrek. Een beperking is dat een placebo-groep ontbrak.
Nazni, et al, 2015
In deze studie zijn 40 deelnemers (30-65 jaar) met met diabetes type 2, gedurende 12 weken in twee groepen verdeeld [20]:
- Twee keer per dag voor het ontbijt en de avondmaaltijd 15 ml appelazijn (n=20)
- Controlegroep zonder interventie (n=20)
Resultaten
Na 12 weken was bij de deelnemers in de appelazijngroep de BMI en middel-heupratio afgenomen vergeleken met de deelnemers in de controlegroep (-1,8 versus +0,1 kg/m² en -0,1 versus +0,008). Door de summiere beschrijving is onduidelijk welk significantieniveau is aangehouden en waar overal rekening mee is gehouden. Een beperking is dat een placebo-groep ontbrak.
Halima et al, 2017
In deze studie zijn 46 deelnemers met diabetes type 2 ( 40-65 jaar) gedurende 4 weken in twee groepen verdeeld [21]:
- Placebo (water) (n=20)
- 15 ml appelazijn, met 787 mg citroenzuur bij de lunch (n=24)
Er wordt gesproken van een placebo, maar feitelijk is het geen placebo omdat het verschil tussen appelazijn en water voor de deelnemers duidelijk was. Er kan dus beter gesproken worden van een controlegroep.
Resultaten
Er was een uitval van 2 deelnemers, waardoor er 44 deelnemers overbleven. Onduidelijk is of de kenmerken van de deelnemers in de twee groepen vergelijkbaar waren. Het lichaamsgewicht van de deelnemers in de controlegroep was in ieder geval ongeveer 7,5 kg hoger dan van de deelnemers in de appelazijngroep, evenals de ratio totaal cholesterol:HDL- cholesterol (7,4 versus 4,9).
Na 4 weken waren de deelnemers in de appelazijngroep gewicht verloren vergeleken met aanvang. Ook was de BMI afgenomen (zie figuur 1). In de controlegroep werd dit niet gezien. Getallen worden echter niet vermeld, maar visueel is het gewichtsverlies ongeveer 1,5 kg. Er wordt niet aangegeven of het gewichtsverlies en de afname van de BMI significant verschilde met de controlegroep. Beide groepen zijn alleen met aanvang vergeleken (pre vs post), wat vreemd is bij een gecontroleerde studie:
“Data were expressed as mean ± SD. (n=24 vinegar treated patients; n=20 placebo treated patients), ** : p=0,002 as compared to initial values (pre-treatment). p< 0,05 is considered statistically significant.”
Figuur 1: Effect van appelazijn en placebo op het lichaamsgewicht (kg). ** p=0,002 vergeleken met aanvang (pre-treatment).
Khezri et al, 2018
In deze ongeblindeerde studie zijn 44 metabool gezonde deelnemers (33-56 jaar) met overgewicht of obesitas (BMI 27-40 kg/m²), maar verder gezond, gedurende 12 weken in tweegroepen verdeeld [22]:
- Een energiebeperkt dieet, 250 kcal/dag onder de energiebehoefte + twee keer per dag bij de lunch en avondmaaltijd 15 ml appelazijn met 73 mg azijnzuur (n=22)
- Een energiebeperkt dieet, 250 kcal/dag onder de energiebehoefte (n=22)
Omdat er geen maskeringstechnieken zijn gebruikt wisten de deelnemers door de smaak en geur dat ze appelzijn kregen.
Resultaten
Er was een uitval van 5 deelnemers maar die zijn ook meegenomen in de analyses. Na 12 weken was er tussen de groepen geen verschil in energie-inname en lichaamsbeweging. De deelnemers in de azijnzuurgroep hadden een groter verlies van gewicht (-4,0 versus -2,3 kg) een grotere afname van de BMI (-1,5 en -0,9 kg/m²) en minder eetlust vergeleken met de controlegroep. Een verschil in vetmassa en middelomtrek werd niet gevonden. Een beperking is dat een placebo-groep ontbrak.
Kausar et al, 2019
In deze enkelblinde studie zijn 126 deelnemers ( 30-60 jaar) met diabetes type 2 en dislipidemie, gedurende 12 weken in twee groepen verdeeld [23]:
- Eén keer per dag tijdens de avondmaaltijd een glas water met 15 ml appelazijn met 0,75 ml azijnzuur (n=63)
- Placebogroep (n=63)
Resultaten
Er was een uitval van 16 deelnemers, waardoor er 110 deelnemers overbleven. Na 12 weken was er tussen de groepen geen verschil in lichaamsgewicht en middelomtrek.
Het effect van appelazijn op de eetlust
Ostman et al, 2005
In 2005 is er een kleine studie gepubliceerd waarin 12 deelnemers bij een maaltijd van wit brood (50 gram koolhydraten) verschillende hoeveelheden azijn kregen (18, 23 en 28 gram) [24]. Een broodmaaltijd zonder azijn fungeerde als referentiemaaltijd. Na 30, 60, 90 en 120 minuten hebben de deelnemers moeten aangeven hoe verzadigd ze waren.
Resultaten
De deelnemers gaven aan dat de referentiemaaltijd het minst verzadigde. Ze gaven aan dat de broodmaaltijd met de grootste hoeveelheid azijn beter verzadigde na 30, 90 en 120 minute dan de referentiemaaltijd. Er was op geen enkele moment een verschil in verzadiging tussen de lage en middelhoge hoeveelheid azijn en de referentiemaaltijd en hoge dosering azijn.
Darzi et al, 2014
In 2014 is er een crossover-studie gepubliceerd waarin gekeken is naar het effect van de verdraagzaamheid van azijn op de eetlust en voedselinname. Dat ie gedaan bij gezonde, jonge deelnemers (n=16) [25]. Die studie bestond uit twee substudies:
Substudie 1
In de eerste substudie is gekeken naar het acute postprandiale effect op de eetlust en de bloedglucosespiegel na een standaard ontbijt met:
- Controledrank: 75 gram suikervrije siroop + 275 ml water, verdeeld over twee dranken
- Onsmakelijke drank: 25 gram azijn + 25 gram suikervrije siroop +100 ml water in één drank, gevolgd door een drank met 50 gram siroop + 100 ml water
- Smakelijke drank: 25 gram azijn + 75 gram suikervrije siroop + 250 ml water, verdeeld over twee dranken
Bij aanvang en na 30, 60, 90, 120, 150 en 180 minuten is gevraagd om de eetlust aan te geven op een VAS.
Substudie 2
In de tweede substudie is gekeken naar het acute postprandiale effect op de eetlust en de bloedglucose- en insulinespiegel na een standaard milkshake, gevolgd door een schijninname van:
- Controledrank: 180 ml water
- Wijnazijn: 30 gram wijnazijn (6% citroenzuur) + 150 ml water
De dranken werden verdeeld in 10 kleine bekertjes. Aan de deelnemers werd gevraagd om telkens een slokje te te nemen, het 25 seconden in de mond te houden en het vervolgens uit te spugen. Bij aanvang en na 30, 60, 90, 120, 150 en 180 minuten is gevraagd om de eetlust aan te geven op een VAS.
Resultaten
In substudie 1 verminderde de inname van wijnazijn de kwantitatieve en subjectieve eetlust aanzienlijk, wat samenging met hogere misselijkheidsscores. De onsmakelijke drank had het grootste effect. Er was een verband tussen de smakelijkheid en de eetlust. In substudie 2 had orosensorische stimulatie met wijnazijn geen invloed op de daaropvolgende subjectieve of kwantitatieve eetlust vergeleken met controle. De auteurs concluderen dat de onaangename smaak van azijn waarschijnlijk de oorzaak is van een verminderde eetlust [25]:
“In conclusion, results from these studies indicate that vinegar ingestion reduces appetite when investigated using validated appetite assessment methods and suppresses postprandial glycaemia. These effects appear to be largely due to poor product tolerability following ingestion invoking feelings of nausea, whereas orosensory stimulation alone did not induce any effects. On this basis, the promotion of vinegar as a natural appetite suppressant does not seem appropriate, particularly in view of the potential health risks.7–11 Further work is warranted to investigate effects of chronic supplementation with apple cider vinegar capsules in overweight and obese subjects on appetite control, body weight and adverse symptoms, to investigate if marketing these capsules as a weight loss aid is appropriate and safe.”
In de Burn Gummies is de onaangename smaak van appelazijn gemaskeerd door het smaakaroma en de andere ingrediënten waardoor op die manier de eetlust niet zal verminderen.
Het effect van ganaatappel op lichaamsgewicht, -samenstelling en eetlust
Er is geen wetenschappelijk bewijs dat granaatappel een effect heeft op lichaamsgewicht, BMI, middelomtrek, vetpercentage en/of eetlust. Wel zijn er studies naar gedaan [26, 27].
Gheflati et al, 2018
In 2018 is er een systematic review met meta-analyse verschenen waarin gekeken is naar het effect van granaatappel op lichaamsgewicht en lichaamssamenstelling [26]. In totaal zijn er dertien RCT’s meegenomen met een studieduur die varieerde van 2-26 weken.
Resultaten
Er werd geen verschil gevonden in lichaamsgewicht, BMI, middelomtrek en vetpercentage. Dat geldt voor zowel granaatappel-extract, granaatappel-juice en granaatappel-azijn, studies die korter en langer duurden dan 12 weken en zowel bij deelnemers met een gezond gewicht als met overgewicht en obesitas. De auteurs concluderen [26]:
“The present systematic review and meta‐analysis of RCTs does not significantly support the beneficial effects of pomegranate consumption on weight and body composition indices. Indeed, the findings of our study showed that participants who consumed pomegranate and its products had no significant reduction in body weight, BMI, WC, and body fat percent.”
Stockton et al, 2022
- Granaatappelextract met 210 mg punicalagins (Pomanox®) (n=14)
- Placebo (maltosextrine) (n=14)
Aan het begin en aan einde van de studie hadden de deelnemers een 3-daags voedingsdagboekje bijgehouden. In week 3 was er een testdag waarop bij de deelnemers het effect op verzadiging werd gemeten. Op die dag gingen de deelnemers tussen 8:30 en 9:30 naar de onderzoekskeuken na minimaal 8 uur gevast te hebben. Op de testdag kregen ze een standaard ontbijt en lunch. De granaatappelgroep kreeg er echter 150 ml granaatappelsap (PommeGreat®) bij en de placebogroep 150 ml verdunde sinaasappelsap. Om 11:30, 12:15, 12:30, 12:45, 13:00, 13:15 en 13:30 uur hebben de deelnemers op een VAS hun verzadigingsgevoel aangegeven.
Er was één uitvaller waardoor er 27 deelnemers overbleven. De resultaten van de VAS lieten zien dat de granaatappelgroep op verschillende momenten minder honger en een minder verlangen om te eten hadden dan de placebogroep. Tussen de twee groepen was echter geen verschil in energie-inname. De energie-inname in week 3 was in beide groepen niet lager dan bij aanvang.
Mogen de gezondheidsclaims gemaakt worden?
In Europa is er regelgeving voor het gebruik van gezondheidsclaims in commerciële mededelingen. Dit is geregeld in de claimsverordening [28]. Gezondheidsclaims zijn in principe alleen toegestaan wanneer de Europese Commissie die heeft goedgekeurd, wat betekent dat er voldoende wetenschappelijk bewijs voor is. De ‘European Food and Safety Authority’ (EFSA) beoordeeld de gezondheidsclaims en adviseert de Europese Commissie erover. Voor de ingrediënten in de Lean Burn Gummies zijn geen goedgekeurde gezondheidsclaims in relatie tot gewichtsbeheersing/gewichtsverlies/vetverbranding, etc [29].
Voor bepaalde ingrediënten is er een uitzonderling. Het gaat dan met name om kruiden (botanicals) [30]. Gezondheidsclaims die daarover zijn ingediend staan ‘on hold‘. Onder bepaalde voorwaarden mogen die gezondheidsclaims gemaakt worden [30]:
- De adverteerder moet de claims wetenschappelijk kunnen onderbouwen.
- Er moet voldaan worden aan de ‘conditions of use‘ (gebruiksvoorwaarden).
- De ‘Indicatieve lijst‘ voor on hold-claims moet als richtlijn worden gebruikt.
of
- De adverteerder maakt gebruik van een disclaimer.
- Er moet voldaan worden aan de ‘conditions of use‘ (gebruiksvoorwaarden).
- De ‘Indicatieve lijst‘ voor on hold-claims moet als richtlijn worden gebruikt.
Wat betreft de ingrediënten in de Lean Burn Gummies heeft alleen appelazijn een on hold-claim is relatie tot gewichtsbeheersing (ID1380) [31]. De on hold-claims voor granaatappel hebben met name betrekking op de cardiovasculaire gezondheid. De gebruiksvoorwaarde voor appelazijn is echter dat dit geld bij een poeder vanaf 1,2 gram. In de Lean Burn Gummies zit 1,0 gram appelazijn waarmee het niet voldoet aan de gebruiksvoorwaarden voor de on hold-claim. De EFSA heeft die gezondheidsclaim wel beoordeeld en geconcludeerd [32]:
“The Panel concludes that a cause and effect relationship has not been established between the consumption of the food(s)/food constituent(s) which are the subject of the claims evaluated in this section and contribution to the maintenance or achievement of a normal body weight.”
Het komt erop neer dat voor de Lean Burn Gummies geen gezondheidsclaims mogen worden gemaakt in relatie tot gewichtsbeheersing/gewichtsverlies/vetverbranding, of iets dergelijks.
Poging tot contact met Dailymust
Op 18 maart 2023 heb ik onderstaande reactie geplaatst op een Facebookpost van Dailymust over de Lean Burn Gummies.
Mijn reactie werd echter snel verwijderd, ik werd vervolgens geblockt en de post werd niet aangepast. Om duidelijkheid te krijgen heb ik Dailymust een e-mail gestuurd met vragen. Helaas is daar herhaaldelijk niet op gereageerd waardoor ik heb aangegeven op een andere manier hier aandacht aan te besteden. Voordat dit artikel online is geplaats heb ik het Dailymust laten lezen, waarbij ze de mogelijkheid hebben gehad om erop te reageren en onjuistheden aan te geven. Daar is nooit op gereageerd.