HappyHealthy over de gezondheidsvoordelen van CBD-olie

CBD-olie is een populair voedingssupplement waar veel over geschreven wordt. Onder andere door de website HappyHealthy. Volgens HappyHealthy is het wetenschappelijk bewezen dat CBD-olie gezondheidsvoordelen heeft bij angststoornissen, pijn, kanker, neurodegeneratieve aandoeningen (ziekte van Parkinson), acne, migraine, fibromyalgie en slapeloosheid. Behalve dat de onderbouwing daarvan tekort schiet, zijn de claims ook niet toegestaan in commerciële mededelingen.

HappyHealthy.nl

HappyHealthy is een populaire website met artikelen over afslanken/dieet, voeding en supplementen. De website is in 2016 opgericht door drs. Oscar Helm, afslankcoach, voedingsdeskundige, dieetpsycholoog en orthomoleculair therapeut en heeft dagelijks ruim 10.000 bezoekers. Je kunt hem ook kennen van onder andere RTL4, AD, Telegraaf, Linda, Libelle, VIVA, Women’s Health, Vriendin, Margriet, Nouveau en Santé. De website heeft maandelijks honderdduizenden bezoekers en heeft in 2020 de prijs Website van het Jaar gewonnen in de categorieën “Beste Wellbeing & Fitness website” en “Populairste Wellbeing & Fitness website” die ieder jaar wordt uitgereikt door Emerce [1]. In 2021 was HappyHealthy niet meer de ‘Beste Wellbeing & Fitness website’, maar wel de ‘Populairste Wellbeing & Fitness website’.

Volgens Helm is zijn website onderscheidend doordat die wetenschappelijk onderbouwd en onpartijdig is:

“Het doel van HappyHealthy is om mensen te informeren en te inspireren om de meest optimale en gezonde leefstijlkeuzes te maken op basis van wetenschappelijk onderbouwde adviezen.”

“Bij het schrijven van artikelen wordt – waar mogelijk – gebruik gemaakt van wetenschappelijke publicaties. Hiervoor werken wij veelal met gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken en meta-analyses uit medische databanken, wetenschappelijke artikelen en boeken.”

“Voor het schrijven van de artikelen op deze site zijn inmiddels al meer dan 10.000 gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken en meta-analyses geraadpleegd. Indien voor het maken van beweringen, claims, uitspraken of adviezen gebruik is gemaakt van een gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek of meta-analyse dan is deze opvraagbaar via de hyperlink die hierbij als bron is opgenomen.”

“Wij zijn van mening dat het alleen mogelijk is om de meest betrouwbare bron van informatie te zijn indien onafhankelijkheid is gewaarborgd. Op Happyhealthy.nl zal je daarom geen advertenties vinden en artikelen worden op geen enkele wijze gesponsord.”

De wetenschappelijke insteek van HappyHealthy met het verwijzen naar studies is prijzenswaardig omdat daarmee beweringen gecontroleerd kunnen worden. Kloppen de beweringen met de studies die ter onderbouwing worden aangehaald? Dat laat te wensen over, terwijl de artikelen vaak medisch gereviewd worden. Bijvoorbeeld in een artikel van HappyHealthy waarin een aantal “wetenschappelijk bewezen” gezondheidsvoordelen van maca worden genoemd [2].

Voorbeeld 1

In een stuk over maca en sportprestaties wordt geschreven (zie screenshot) [2]:

“Bij een kleinschalig onderzoek onder 8 wielrenners wisten de deelnemers na 14 dagen maca supplementen genomen te hebben hun tijd de verbeteren op een tijdrit van 40 kilometer. Tevens merkte de deelnemers aan het onderzoek dat hun libido omhoog was gegaan.”

In de placebogroep werd echter ook een verbetering van de tijdrit gevonden. Wanneer maca werd vergeleken met placebobo was er geen verschil [3]:

“ME administration significantly improved 40 km cycling time performance compared to the baseline test (P=0.01), but not compared to the placebo trial after supplementation (P>0.05).”

Voorbeeld 2

In een stuk over maca en vruchtbaarheid van mannen wordt geschreven (zie screenshot) [2]:

“Er is bewijs dat de maca de mannelijke vruchtbaarheid verbetert. Dit onderzoek laat zien dat na 12 weken maca gebruikt te hebben de concentratie zaadcellen omhoog ging. Dit betrof wel een kleinschalig onderzoek onder 20 vrijwilligers.”

In de studie werd een trend gevonden na 12 weken, maar de verschillen met placebo waren geen enkele keer significant [4]:

“Not any statistically significant differences between semen parameters in different collection dates as well as maca versus placebo groups were found.”

Voorbeeld 3

In een stuk over maca en vruchtbaarheid van mannen wordt geschreven (zie screenshot) [2]:

“Bij een ander kleinschalig onderzoek onder 9 mannen met maca tabletten ging de hoeveelheid zaadcellen en de beweeglijkheid van de zaadcellen omhoog.”

Dat kan wel kloppen, maar in deze studie, die 4 maanden duurde ontbrak een placebogroep [5]. De verbeteringen kunnen daardoor moeilijk aan maca worden toegeschreven.

Voorbeeld 4

In een stuk over maca en vruchtbaarheid van mannen wordt geschreven (zie screenshot) [2]:

“Bij deze meta analyse van 5 verschillende onderzoeken werd ook geconcludeerd dat maca de vruchtbaarheid van mannen verbeterd. Bij zowel gezonde mannen als mannen met vruchtbaarheidsproblemen ging de kwaliteit van het sperma omhoog.”

Dit was echter een systematic review zonder meta-analyse [6]:

“We had originally intended to pool the data in order perform a formal meta-analysis. However, only one trial published the full data [21]; one trial was reported as an abstract without data [23] and another as an unpublished report [24]. A meta-analysis could not therefore be done.”

In deze systematic review zijn ook de studies uit de voorbeelden 2 en 3 meegenomen, waardoor studies als het ware dubbel worden genoemd. Van de vijf geïncludeerde studies waren er drie RCT’s en twee ongeconctroleerde observationele studies. Van de drie RCT’s hadden er twee niet een officiële peer review ondergaan [6]:

“Of the five studies analyzed in this review, one study was published only as an abstract[23], and one RCT as an unpublished report [24]; hence, they had not been formally peer reviewed, and they also lacked essential details”

De geïncludeerde studies hadden allen een klein aantal deelnemers (7-20 in iedere groep) en verschillende beperkingen. De auteurs zelf zijn door alle beperkingen terughoudend en niet zo stellig [6]:

“In conclusion, the results of our systematic review provide suggestive evidence for the favorable effects of maca on semen quality. However, the total number of trials, the total sample size, and the average methodological quality of the primary studies were too limited to draw firm conclusions. More rigorous studies are warranted.”

Voorbeeld 5

In een stuk over maca bij overgansklachten wordt geschreven (zie screenshot) [2]:

“Maca helpt deze overgangsklachten te verlichten. Zo bleek ook uit meta-analyse van 4 studies (bron).”

Ook dit was  een systematic review zonder meta-analyse [7]. En ook hier zijn de auteurs door alle beperkingen terughoudend [7]:

“In conclusion, the results of our systematic review provide only limited evidence for the effectiveness of maca in improving menopausal symptoms. The total number oftrials,total sample size and average methodological quality of the primary studies are too low to draw firm conclusions. Moreover, our current knowledge of the risks of maca intake is insufficient. Therefore, more rigorous studies appear to be warranted.”

Later is nog een studie gepubliceerd waarin geen verschil in overgansklachten wordt gevonden vergeleken met placebo [8]:

“The GCS also allows for a total score to be calculated. Maca decreased total scores by 22.5% in comparison to baseline ( p  0.07); however, a signifi cant reduction was noted in the placebo group with a 26% reduction ( p  0.04). There were no signifi cant changes seen in sexual dysfunction, vasomotor and urinary scores during the trial. “

Deze studie is bekend bij HappyHealthy omdat die wel wordt aangehaald in het artikel als het gaat om het verminderen van depressieve symptomen.

Voorbeeld 6

In een stuk over maca en de prostaat wordt geschreven (zie screenshot) [2]:

“Bij ratten en muizen is aangetoond dat rode maca de prostaat verkleint (bron, bron, bron, bron).”

De vraag is of je kunt concluderen dat wetenschappelijk bewezen is dat maca goed is voor de prostaat op basis van enkele studies in ratten en muizen [9-12] waaruit blijkt dat het de prostaat verkleint. Vaak werd bij de dieren de prostaat vergroot met testosteron-injecties om pathologische condities na te bootsen.

Voorbeeld 7

In een stuk over maca bij seksuele klachten door antidepressiva wordt geschreven (zie screenshot) [2]:

“Maca kan de seksuele klachten als gevolg van SSRI’s verminderen (bron).

Dit betreft echter een pilot-studie met een klein aantal (voornamelijk vrouwelijke) deelnemers (n=18) waarvan bijna de helft naast het antidrepressivum andere psychoactieve emdicijnen gebruikten  [13]. Belangrijke beperking is dat een placebogroep. De groep deelnemers kreeg alleen een lage (1,5 gram/dag) of een hoge (3 gram/dag) dosis maca. Het grootste effect werd gevonden in de groep die de hoogste dosering kreeg, maar onduidelijk is in hoeverre de twee groepen met elkaar te vergelijken waren in bijvoorbeeld ernst, duur en soort klachten en het gebruikte antidepressivum (er werden in totaal 8 verschillende soorten gebruikt). De auteurs schrijven [13]:

“A replication study with a larger sample and higher maca doses is currently under development.”

In die placebogecontroleerde studie (n=45 ) waarin de deelnemers 3 gram maca per dag kregen werden voor dezelfde uitkomsten geen verschillen met placebo gevonden [14]:

“Mean change in total ASEX and MGH-SFQ (−4.03 for maca and −3.06 for placebo on the MGH-SFQ and −3.84 for maca and −2.11 for placebo on the ASEX) scores was not significantly different for the maca versus placebo groups, either overall or within premenopausal or postmenopausal subgroups.”

In een stuk over maca en de hersenen wordt er geschreven (zie screenshot) [2]:

“Maca is goed voor de hersenen. Het verbetert het vermogen om te leren en het geheugen (bron).”

“Het effect van maca op het geheugen is ook bij diverse testen met muizen aangetoond (bron, bron, bron, bron).’

Alle bronnen die worden aangehaald zijn studies met muizen [15-19]. In de eerste studie werd voor het testen van het geheugen bij 14 muizen de Morris water maze test gedaan [15]. In deze test werden muizen in een bak met water gedaan met daarin een verhoging die net boven het water uitstak en waarop de muizen naartoe konden zwemmen om niet te verdrinken. Later werden dezelfde muizen opnieuw in die bak gedaan, maar dan met de verhoging onzichtbaar, net onder het wateroppervlak. Gekeken werd of de muizen na de eerste keer geleerd hadden om de plek te vinden waar de vorige keer de verhoging was. Muizen die 5 weken lang maca kregen (0,5 gram/kg) hadden de tweede keer minder tijd nodig om de verhoging te vinden dan muizen die saline (controle) kregen. In de andere studies die worden aangehaald zijn bij muizen geheugenstoornissen geïnduceerd door alcohol, scopolamine of ovariëctomie [16-19].

Voorbeeld 8

In een stuk over maca en het libido wordt er geschreven (zie screenshot) [2]:

“Bij deze meta-analyse van 17 databases vond men beperkt bewijs dat maca het libido verhoogt. Wel vonden de onderzoekers dat er te weinig data voorhanden was – en dat de kwaliteit van verschillende studies te beperkt was – om onomstotelijk te kunnen stellen dat maca het libido verhoogt. Maca wordt ook wel de “natuurlijke Viagra” genoemd wat echter overdreven is gezien de onderzoeken. Maar al met al wijst het bewijs wel in de richting dat maca inderdaad het libido kan verhogen.”

Het betreft een systematic review zonder meta-analyse waarin gezocht is naar studies in 17 databases [20]. Uiteindelijk zijn er 4 RCT’s meegenomen. De auteurs concluderen inderdaad dat er onvoldoende bewijs is om harde conclusies te trekken [20]:

“The results of our systematic review provide limited evidence for the effectiveness of maca in improving sexual function. However, the total number of trials, the total sample size, and the average methodological quality of the primary studies were too limited to draw firm conclusions. More rigorous studies are warranted.”

Het is daarom opmerkelijk dat dit gezondheidsvoordeel door HappyHealthy wordt gezien als “wetenschappelijk bewezen“en niet als “aannemelijk“.

Conclusie

Bij het interpreteren van resultaten van wetenschappelijke studies is het belangrijk om naar meer kijken dan wat er in het abstract staat en wat de resultaten op het eerste gezicht laten zien. Belangrijk is ook de kwaliteit van de studie, de beperkingen ervan en de reproduceerbaarheid van de resultaten mee te nemen. In studies met een erg lage kwaliteit kan dan wel een gunstig effect worden gevonden, maar de onzekerheid ervan is dan te groot om te kunnen spreken van een “bewezen gezondheidsvoordeel“. HappyHealthy lijkt meer naar de resultaten te kijken en minder naar de kwaliteit van de studies, waarbij ook interpretatiefouten worden gemaakt. HappyHealthy vindt daardoor talrijke “bewezen gezondheidsvoordelen” van voedingssupplementen, terwijl het bewijs daarvoor niet geleverd is of op zijn minst nuancering verdient. Dit is iets wat regelmatig terugkomt in de artikelen van HappyHealthy. Ook wanneer het over CBD-olie gaat.

HappyHealthy over CBD-olie

CBD (cannabidiol) is één van de niet psycho-actieve stoffen in cannabis (wiet) en is als voedingssupplement verkrijgbaar. Het zou uiteenlopende gezondheidsvoordelen hebben. Een aantal artikelen op HappyHealthy gaan over CBD (cannabidiol) [21-29]. Wanneer iemand voorbeelden wil zien van artikelen die Oscar Helm geschreven zijn stelt hij onder andere een artikel over CBD-olie voor (zie screenshot).  In dat ‘hoofdartikel‘ worden een aantal gezondheidsvoordelen van CBD-olie besproken die wetenschappelijk bewezen zouden zijn (zie screenshot, screenshot, screenshot) [21]:

“Van een aantal aandoeningen is wel al wetenschappelijk het effect van CBD olie aangetoond. Deze zal ik hier bespreken.”

Het betreft de volgende negen gezondheidsvoordelen:

De wetenschappelijke onderbouwing ervan laat echter te wensen over, hoewel er soms wel enkele kritische stukken tussen zitten [21]:

“Let op: dat CBD olie ergens voor gebruikt wordt, betekent niet perse dat het (voor iedereen) werkt.”

“Er worden ook claims gedaan door partijen die CBD olie en toebehoren verkopen. Nu ga ik niet beweren dat zij claims maken die niet juist zijn. Maar je kunt je voorstellen dat zij bepaalde aspecten van CBD iets mooier proberen voor te spiegelen dan ze zijn. Zij willen tenslotte hun producten verkopen en ze hebben door hun enthousiasme over CBD olie misschien een tunnelvisie. Mijn mening is dan ook dat je claims altijd moet verifiëren bij andere bronnen als je deze leest op een website die aanverwante producten verkoopt.”

“Ik probeer hier het enthousiasme een beetje te dempen voor mensen met een aandoening die CBD olie overwegen.”

De kritische stukken zijn zonder meer waar. Ze verhogen voor de lezer de objectiviteit en betrouwbaarheid van het artikel en de website, maar dat kan ook een strategie zijn. Overall wordt er een te positief en niet altijd juist beeld over de gezondheidsvoordelen van CBD neergezet. Hieronder volgt een toelichting.

Voorafgaand aan publicatie heb ik dit artikel aan HappyHealthy voorgelegd. Dat heeft geleid tot enkele (minimale) aanpassingen die onder het betreffende voorbeeld zijn toegevoegd. Met andere punten waren ze het niet mee eens en andere punten vonden ze onnodig gedetailleerd. Ze hadden niet de behoefte om inhoudelijk over onderwerpen in discussie te gaan.

In het artikel staat over het placebo-effect [21]:

“Nadat je een aantal weken de CBD olie gebruikt moet wel duidelijk worden of een verbetering van het klachtenbeeld te danken is aan de olie of komt door het placebo-effect.”

Ook na een aantal weken kan het placebo-effect invloed hebben op het klachtenbeeld. Een placebo-effect kun je pas uitsluiten wanneer je de CBD-olie dubbelblind hebt vergeleken hebt met een placebo.

In het artikel staat [21]:

“Van een aantal aandoeningen is wel al wetenschappelijk het effect van CBD olie aangetoond. Deze zal ik hier bespreken.”

Over het effect van CBD bij medische klachten is nog maar weinig bekend en de kwaliteit van de studies is vaak laag. Het gaat met name om (medicinale) cannabis met THC of THC/CBD waar positieve effecten voor worden gevonden.

Angststoornissen

Door HappyHealthy wordt geschreven (zie screenshot) [21]:

“Andere onderzoeken zijn gedaan bij dieren (bron). Hieruit bleek dat CBD:

• • Stress reduceert
  • De symptomen van het PTSS (posttraumatische stressstoornis) doet afnemen
  • De fysiologische effecten van stress, zoals een verhoogde hartslag, doet afnemen
  • De slaap verbetert in de gevallen van slapeloosheid”

In de persoonlijke review van Nora Volkow (2020) waarnaar verwezen wordt, worden de bovenstaande voordelen van CBD niet genoemd [30]. Er wordt alleen geschreven dat Epidyolex door de FDA is goedgekeurd voor de behandeling van enkele zeldzame vormen van epilepsie en dat er studies lopen waarin gekeken wordt naar de effectiviteit van CBD als behandeling van andere gezondheidsklachten [30]

“Research is underway to assess the therapeutic potential of CBD to treat multiple health conditions including, pain, inflammation, posttraumatic stress disorder, HIV, digestive disorders, and substance use disorders.41 Outside of standard drug development there has been a proliferation of purported dietary supplements and food products that contain CBD.”

Door HappyHealthy wordt geschreven (zie screenshot) [21]:

“In een onderzoek bij mensen die volgens de DSM-5 gediagnosticeerd zijn met een sociale angststoornis hielp CBD bij het spreken voor groepen (bron).”

In de studie (2011) waarnaar verwezen wordt is de DSM-4 gehanteerd [31]:

“A total of 237 subjects with a positive MINI-SPIN and an equal number of subjects with zero points in the three items that compose this instrument were contacted by telephone in order to respond to the general revision and the social anxiety module of the Structured Clinical Interview for the DSM-IV, clinical version (SCID-CV (First et al, 1997), translated into Portuguese (Del-Ben et al, 2001)).”

De DSM-5 werd pas in 2013 geïntroduceerd. In de studie werden de deelnemers (n=24) 90 minuten voor een spreektest in twee groepen verdeeld [31]:

• CBD 600 mg
• Placebo

Het gebruik van CBD leidde tot minder angst tijdens het spreken vergeleken met placebo. Door het kleine aantal deelnemers en de éénmalige inname zijn de auteurs wel terughoudend [31]:

“Therefore, the effects of a single dose of CBD, observed in this study in the face of one of the main SAD’s phobic stimuli, is a promising indication of a rapid onset of therapeutic effect in patients with SAD. However, randomized, double-blind, placebo-controlled, clinical trials with larger samples and chronic use are still needed to confirm these statements.”

Door HappyHealthy wordt ook geschreven (zie screenshot) [21]:

“In 2017 namen onderzoekers de beschikbare studies die gedaan zijn met de behandeling van psychische aandoeningen met CBD onder de loep (bron). Het gaat hierbij om de behandeling van aandoeningen zoals angststoornissen, depressies, bipolaire stoornissen en schizofrenie. Zij concludeerden dat er nog te weinig bewijs is dat CBD bij psychische aandoeningen werkzaam is. Er zal nog meer onderzoek gedaan moeten worden naar de veiligheid en de juiste dosis.”

In de review waarnaar verwezen wordt zijn twee kleine klinische studies (n=10, n=24) meegenomen waarin gekeken is naar het effect van een éénmalige inname van CBD-olie op sociale angststoornissen [32]. De hiervoor beschreven studie is er één van. Beide studies vonden een gunstig effect, maar de auteurs zijn ook hier terughoudend en beoordeelden het bewijs met C1 (op basis van ongecontroleerde studies) [32]:

“Both studies confirmed an effect of CBD administration in reducing acute anxiety in patients with SAD. However, this inference should be considered in the light of the fact that both studies used small samples and did not establish a dose-response correlation between anxiety measurements and CBD plasma levels. Moreover, the studies did not provide information on long-term effects of CBD on this disorder”

“The level of evidence for cannabis withdrawal is B; cannabis addiction is C2; treatment of positive symptoms in schizophrenia and anxiety in social anxiety disorder is C1.”

In een meta-analyse uit 2019 is gekeken naar het effect van cannabinoïden voor de behandeling van psychische aandoeningen [33]. Voor CBD werd een niet significante verbetering gevonden in angst-symptomen vergeleken met placebo (SMD: –0,87; 95% CI: –2,01, 0,27) [33]:

“Two studies examined the effect of CBD – both in participants with social anxiety – and did not find a significant improvement in anxiety symptoms compared to placebo.”

Pijn

In het artikel wordt niet naar studies verwezen waarin wordt gevonden dat CBD-olie pijn kan verminderen. Wel wordt Sativex genoemd voor de bestrijding van pijn bij multiple sclerose (zie screenshot) [21]:

“Zo is er voor mensen met MS een medicijn (Sativex) toegelaten (bron) door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen. De werkzame stoffen in Sativex zijn THC en CBD. Sativex is bedoeld om de pijn te bestrijden bij mensen met multiple sclerose.”

Sativex wordt inderdaad voorgeschreven om symptomen van spierstijfheid bij multiple sclerose te verlichten, maar het bestaat voor 52% uit THC en voor 48% uit CBD. Door HappyHealthy wordt de werkzaamheid ondertussen wel aan CBD toegeschreven, terwijl daar geen bewijs voor is [21]:

“Onderzoekers verschillen nog van mening hoe CBD mensen met MS helpt. Sommige vermoeden dat het komt door het effect van CBD op de receptoren in de hersenen terwijl anderen vermoeden dat het komt door anti-inflammatoire eigenschappen van CBD. Feit is in ieder geval dat veel MS patiënten baat hebben bij dit middel.

Uit onderzoeken blijkt dat CBD effectief is bij de volgende soorten pijn (bron):

• • MS pijn
  • Chronische pijnen
  • Artritis pijn
  • Spierpijn
  • Ruggengraatletsel”

In de bron waarnaar wordt verwezen staat [34]:

“CBD oil has been shown to support the following neurodegenerative disorders:

• • Multiple sclerosis (8)
  • Spinal cord injuries (9)”

“A 2008 review article investigated the effects of CBD and THC on chronic pain that was unresponsive to other medications. Researchers in this study concluded that CBD was an excellent pain-management tool for chronic pain, without any adverse side effects (2).“

De referenties 8 (multiple sclerose) en 9 (ruggengraadletsel) gaan echter over Sativex, dat zowel uit THC als CBD besaat [35, 36]. In de review uit 2008 door Ethan Russo gaat het ook om middelen met zowel THC en CBD (Anabasum, cannabis roken, Cannador, Marinol, Nabilone, Sativex), waarvan het merendeel Sativex (zie tabel 1) [37]. Ethan Russo was destijds overigens Senior Medical Advisor bij GW Pharmaceuticals. Voor de andere soorten pijn wordt geen onderbouwing gegeven.

Kanker

In het artikel wordt niet naar humane studies verwezen waaruit blijkt dat CBD-olie gunstige effecten heeft bij kanker. Lopende en gepubliceerde studies zijn meestal gedaan met Sativex, dat zowel uit CBD als THC bestaat [38].

Er wordt wel geschreven [21]:

“CBD heeft een anti-inflammatoire werking. Om deze reden zou CBD, in theorie, nuttig kunnen zijn bij kanker. Maar zoals gezegd: dat CBD effect heeft bij kanker is nog nooit aangetoond. Tot dusver heeft cannabis mogelijk alleen nut tegen de symptomen van kanker (bron). Zo helpt het tegen pijn, angst, om beter te kunnen slapen en tegen misselijkheid.”

In de Physician Data Query (PDQ) van het National Cancer Institute’s (NCI’s) waarnaar verwezen wordt gaat het echter om medicinale cannabis en niet om CBD-olie [39].

Neurodegeneratieve aandoeningen

In de tekst wordt niet naar studies verwezen waarin wordt gevonden dat CBD-olie gunstige effecten heeft bij neurodegeneratieve aandoeningen. Wel worden er video’s op internet aangehaald [21]:

“Op internet zijn verschillende video’s te vinden van mensen met de ziekte van Parkinson die na het nemen van CBD olie aanzienlijk minder trillen en rustiger in hun bewegingen en praten zijn.”

In een systematic review met meta-analyse is gekeken naar het effect van cannabis op motorische symptomen bij de ziekte van Parkinson [40]. Er werden drie kleine RCT’s gevonden waarin CBD is gebruikt die door de heterogeniteit niet geschikt waren voor een meta-analyse. Alle studies hadden een hoog risico op bias en één studie liet een gunstig effect zien.

Daarnaast is er is een kleine studie (n=13) uitgevoerd waarin gekeken wordt naar het effect van het CBD-medicijn Epidyolex (5-20 mg/kg/dag) bij mensen met de ziekte van Parkinson [41]. De studie bestond uit twee fasen, waarvan inmiddels de eerste fase (open label) is gepubliceerd [42]:

“CBD, in the form of Epidiolex, may be efficacious in PD, but the relatively high dose used in this study was associated with liver enzyme elevations. Randomized controlled trials are needed to investigate various forms of cannabis in PD.”

De tweede fase is een crossover RCT, maar de resultaten daarvan zijn nog niet gepubliceerd. Aangezien het hier gaat om het medicijn Epidyolex zijn de resultaten niet zomaar te vertalen naar het gebruik van CBD-olie als supplement.

Acne

In het artikel wordt niet naar humane studies verwezen waaruit blijkt dat CBD-olie gunstige effecten heeft bij acne. Wel wordt er verwezen naar een in vitro-studie [21]:

“Met CBD olie wordt de activiteit van de talgklieren afgeremd waardoor er minder talgproductie is (bron). Daarnaast heeft CBD olie een anti-inflammatoire werking die ook nuttig is bij de behandeling van acne.”

In deze studie werd gevonden dat CBD  (10 mM) bij gecultuveerde humane talgkliercellen (sebocyten) de lipidenproductie en de proliferatie van talgkliercellen remt [43]:

“Collectively, our findings suggest that, due to the combined lipostatic, antiproliferative, and antiinflammatory effects, CBD has potential as a promising therapeutic agent for the treatment of acne vulgaris.”

Deze resultaten moeten echter bevestigd worden in klinische studies voordat betrouwbare conclusies getrokken kunnen worden.

Migraine

Voor wat betreft de behandeling van migraine wordt er geschreven (zie screenshot) [21]:

“Uit een onderzoek, gehouden onder 48 deelnemers, bleek dat 40% van de deelnemers minder last van migraine aanvallen hadden als ze CBD olie gebruikte (bron).“

In de retrospectieve studie (2016) waarnaar verwezen wordt is naar verschillende soorten medicinale marihuana gekeken maar niet naar CBD-olie [44]. Ook bestond de studie niet uit 48 deelnemers maar uit 121. Er werden bij 48 deelnemers (39,7%) positieve effecten gerapporteerd [44]:

“Follow-up visit mean monthly doses of each type of marijuana were 2.64 oz, 2.59 oz, 2.73 oz, and 1.59 oz for vaporized, edible, topical, and smoked forms, respectively.”

“Positive effects were reported in 48 patients (39.7%), with the most common effects reported being prevention of migraine headache with decreased frequency of migraine headache (24 patients [19.8%]) and aborted migraine headache (14 patients [11.6%]).”

Ook wordt er door HappyHealthy geschreven [21]:

“Uit een ander onderzoek, onder 26 deelnemers, bleek dat de mensen die CBD olie gebruikte een betere kwaliteit van leven hadden dan de mensen die pijnstillers gebruikte (bron).”

Hier wordt verwezen naar een review waarin die studie besproken wordt [45].

“Nabilone, a synthetic cannabinoid mimicking tetrahydrocannabinol (THC), has been shown to decrease analgesic intake while reducing MOH pain in a double-blind, placebo-controlled trial.53 In this study, 26 patients with treatment refractory MOH completed a course of either nabilone (0.5 mg) or ibuprofen (400 mg) for 8 weeks, then after a week-long washout period, completed a second 8-week course of the previously excluded medication. Oral cannabinoid administration was chosen over an oromusocal THC spray, both because oral administration avoids the concentration peaks that can lead to euphoric effects and because chronic administration better overcomes individual differences in bioavailability. Although both substances showed improvement from baseline, nabilone was significantly more effective than ibuprofen in reducing pain intensity, analgesic intake, and medication dependence, as well as in improving quality of life.”

In die studie (de juiste referentie in de review is 52 en geen 53) is echter niet naar het effect op migraine gekeken maar het effect op hoofdpijn door overmedicatie. Dat is niet hetzelfde. Bovendien hebben de deelnemers nabilone gebruikt, wat 100% THC is en dus geen CBD bevat [46]:

“The patients received each treatment orally for 8 weeks (before nabilone and then ibuprofen or vice versa), with 1 week wash-out between them.” 

Het vermeende effect bij migraine loopt via de CB-receptoren en daar heeft CBD weinig affiniteit mee. Vervolgens wordt er geconcludeerd [21]:

“Het zijn slechts enkele, kleinschalige, onderzoeken maar het lijkt in ieder geval de moeite waard om CBD olie uit te proberen als je vaak last van migraine hebt.”

Uit de studies waarnaar verwezen wordt kan dat niet geconcludeerd worden.

Fibromyalgie

Aan het begin van de bespreking van de gezondheidseffecten wordt geschreven [21]:

“Van een aantal aandoeningen is wel al wetenschappelijk het effect van CBD olie aangetoond. Deze zal ik hier bespreken.”

Voor wat betreft fibromyalgie wordt er echter geschreven dat overtuigend wetenschappelijk bewijs ontbreekt (zie screenshot) [21]:

“Gezien CBD olie als pijnstiller werkt zal het je niet verbazen dat sommige mensen met fibromyalgie baat hebben bij deze olie. Overtuigend wetenschappelijk bewijs hiervoor ontbreekt echter nog. Er is wel een onderzoek gedaan met nabilone. Nabilone is een synthetisch verkregen THC derivaat.”

In plaats daarvan wordt er een studie met nabilone aangehaald, wat alleen uit THC bestaat [48].

Onduidelijk is waaruit blijkt dat CBD-olie verlichting biedt bij patiënten met fibromyalgie. In een kleine RCT waarin door chronische pijnpatiënten met fibromyalgie vier verschillende soorten medicnale cannabis  zijn gebruikt deed Bedrolite (de medicinale cannabis met nagenoeg alleen maar CBD) het niet beter dan placebo [49]:

“None of the treatments had an effect greater than placebo on spontaneous or electrical pain responses … Bedrolite, a cannabis variety with a high CBD content was devoid of analgesic activity in any of the spontaneous or evoked pain models.” 

Slapeloosheid

Er wordt door HappyHealthy geschreven dat CBD beter blijkt te zijn bij slapeloosheid dan THC (zie screenshot) [21]:

“Bij slapeloosheid blijkt CBD beter geschikt te zijn dan THC (bron).”

De bron die daarvoor wordt aangehaald is een review waarin gekeken is naar het effect van cannabis en cannabinoïden op verschillende soorten van slaapproblemen, waaronder slapeloosheid [50]. In het abstract wordt geschreven dat er aanwijzingen zijn dat CBD een therapeutisch potentieel kan hebben voor de behandeling van slapeloosheid [50]:

“Preliminary research into cannabis and insomnia suggests that cannabidiol (CBD) may have therapeutic potential for the treatment of insomnia.”

Dit is echter gebaseerd op enkele dierstudies en een case-studie. Er is een gebrek aan goede humane studies om te kunnen concluderen dat CBD-olie zinvol is bij slapeloosheid [51]:

“Taken together, these mixed findings suggest that cannabinoid concentration, dose, and route of administration may have differential effects on sleep quality and insomnia symptoms.”

“Taken together, the research on cannabinoids and sleep is in its infancy and studies are limited by small sample sizes, shortterm follow-up, and a lack of controls.”

Epilepsie

Hier wordt door HappyHealthy correct aangegeven dat CBD-olie in zeldzame gevallen wordt ingezet voor de behandeling van epilepsie, dat de dosering hoog is en dat er daardoor bijwerkingen zijn. De opmerking om bij epilepsie niet op eigen houtje CBD-olie te gebruiken is verstandig.

Helaas wordt er niet geschreven dat voor de behandeling van epilepsie Epydiolex wordt gebruikt, wat een medicijn is en geen voedingssuplement. Door HappyHealthy wordt een open label-studie (zonder placebogroep) aangehaald waarin dit medicijn gebruikt is (zie screenshot) [21]:

“In 2016 is er een studie uitgevoerd onder 214 mensen met epilepsie. De deelnemers aan deze studie kregen CBD olie als aanvulling op de medicatie die zij al gebruikte. De deelnemers werden 12 weken gevolgd en het bleek dat zij 36,5% minder aanvallen per maand hadden dankzij de CBD olie (bron).“

Na die studie zijn er echter 5 RCT’s [52-56] en enkele meta-analyses [57-60] verschenen. Het is dan opmerkelijk dat alleen die ene open label-studie wordt aangehaald.

Zijn tegenstrijdige resultaten buiten beschouwing gelaten?

Aan het einde van het artikel staat geschreven dat gezondheidseffecten met tegenstrijdige resultaten buiten beschouwing zouden zijn gelaten (zie screenshot) [21]:

“Als er een onderzoek is die een gezondheidsclaim bevestigd terwijl een ander onderzoek deze claim juist ontkracht dan heb ik heb ik deze gezondheidsclaim hier buiten beschouwing gelaten. Het wetenschappelijke bewijs is dan (nog) niet voldoende.”

Desondanks worden angststoornissen genoemd terwijl in een review die wordt aangehaald wordt geconcludeerd dat er tegenstrijdige resultaten worden gevonden (zie screenshot) [21]:

“In 2017 namen onderzoekers de beschikbare studies die gedaan zijn met de behandeling van psychische aandoeningen met CBD onder de loep (bron). Het gaat hierbij om de behandeling van aandoeningen zoals angststoornissen, depressies, bipolaire stoornissen en schizofrenie. Zij troffen tegenstrijdigheden aan en concludeerde dat er nog te weinig bewijs is dat CBD bij psychische aandoeningen werkzaam is. Er zal nog meer onderzoek gedaan moeten worden naar de veiligheid en de juiste dosis.”

Zijn reageerbuis- en dierstudies buiten beschouwing gelaten?

Aan het einde van het artikel staat geschreven dat alleen gezondheidsclaims zijn opgenomen waarvan redelijk wetenschappelijk bewijs te vinden is. In vitro- en reageerbuisstudies zouden buiten beschouwing zijn gelaten (zie screenshot) [21]:

“Ook zijn er veel onderzoeken gedaan op muizen en in reageerbuisjes. Dit soort onderzoeken heb ik hier ook buiten beschouwing gelaten omdat deze niet 1 op 1 vertaald mogen worden naar de werking op mensen.”

Toch worden dergelijke studies aangehaald [21]:

“Andere onderzoeken zijn gedaan bij dieren (bron). Hieruit bleek dat CBD:

• • • Stress reduceert
    • De symptomen van het PTSS (posttraumatische stressstoornis) doet afnemen
    • De fysiologische effecten van stress, zoals een verhoogde hartslag, doet afnemen
    • De slaap verbetert in de gevallen van slapeloosheid“

“Er zijn aanwijzingen dat cannabis kankercellen kan doden, de groei van tumoren kan afremmen en uitzaaien kan voorkomen (bron). Dit wil echter niet zeggen dat cannabis kanker kan genezen. Bedenk dat veel onderzoeken in-vitro worden gedaan; alleen op de (kanker)cellen in een reageerbuisje of op een petrischaaltje en niet op het gehele menselijke lichaam. Veel stoffen doen bij in-vitro onderzoeken de groei van kankercellen afnemen, dit zegt helaas niet zo heel veel over het effect op kankercellen in het lichaam.”

“Tot nu toe is het effect van CBD en/of THC bij kanker alleen aangetoond bij een beperkt aantal studies onder muizen met een bepaalde vorm van kanker en in reageerbuisjes (bron).”

“Met CBD olie wordt de activiteit van de talgklieren afgeremd waardoor er minder talgproductie is (bron).”

Is HappyHealthy onpartijdig?

Op de website van HappyHealthy staat dat ze onpartijdig is [61]:

Dat betekent dat HappyHealthy niets of niemand bevooroordeeld. HappyHealthy maakt echter gebruik van affiliate marketing voor producten van onder andere Supmedi.com en Vitaminstore.nl. Affiliate marketing houdt in dat een website (HappyHealthy) producten van een adverteerder (bijvoorbeeld Supmedi) promoot via een hyperlink. SupeMedi.com heeft dan ook een SupMedi CBD Affiliate Programma [62]:

“Het affiliate programma werkt als volgt: wanneer jij je bij ons aanmeldt als affiliate, kun je in de content van je eigen website links naar onze website plaatsen. Zodra een van jouw bezoekers op deze links klikt en hij/zij binnen 30 dagen een aankoop bij ons doet, betalen wij jou 25% van de verkoopprijs (incl. BTW en ex. verzendkosten) van het verkochte product. Uitbetaling gaat op basis van de voorwaarden die je kiest in je account bij Daisycon.com.“

Dergelijke hyperlinks kunnen gezien worden als verborgen advertenties die zichtbaar worden wanneer je erop klikt. Daar wordt echter niets over vermeld op de website van HappyHealthy, terwijl voor CBD-producten herhaaldelijk aanbevelingen worden gedaan voor het merk SupMedi. Daarmee is HappyHealthy bevooroordeeld en niet onpartijdig. Niet alleen wat betreft het promoten van producten van SupMedi, maar ook in het algemeen wat betreft de gezondheidsvoordelen van CBD. Het zou beter zijn om bij de artikelen een disclosure te plaatsen waarin staat dat HappyHealthy geld ontvangt wanneer een lezer via de hyperlinks (van de gepromote producten) een product koopt. Tevens kan duidelijker aangegeven worden wat affliate-marketing inhoud en bij welke merken/websites ze daar gebruik van maken. Onderaan het artikel staat bijvoorbeeld (zie screenshot) [21]:

“Welke CBD olie ik koop
Zelf kan ik uit mijn ervaring zeggen dat ik de cbd olie van supmedi het beste vindt. SupMedi is een bedrijf met meer dan 20 jaar ervaring en dé specialist in het vervaardigen van de beste industriële hennep. Alle CBD producten van SupMedi worden getest in onafhankelijke laboratorium. Bovendien werkt SupMedi nauw samen met het Nederlandse Ministerie van Volksgezondheid.“

En in een artikel waarin alle CBD-producten van SupMedi gereviewd worden met enkele ervaringen van gebruikers erbij (zie screenshot) [23]:

“De gebruikerservaringen liegen er niet om. SupMedi maakt lekkere CBD voedingswaren zoals gummies, chocolade, havermout en koffie die sterk in de smaak vallen maar ook helpen pijn verminderen, slaap verbeteren of kalmeren. De CBD supplementen zoals CBD olie en tabletten worden ook goed beoordeeld. Verder klinken hun CBD verzorgingsproducten, de CBD Argan crème en artisanale zepen zeker de moeite waard om eens uit te proberen.“

Dit is reclame voor producten van SupMedi, waar HappyHealthy ook van profiteert. Het zou eerlijk en transparant zijn om dat telkens erbij te vermelden. De paar ervaringen die vermeld worden klinken leuk, maar zijn weinig betrouwbaar. Je kunt dan niet spreken van onafhankelijk. De lezer wordt duidelijk gestuurd om CBD-producten van SupMedi te kopen. De onafhankelijkheid is daardoor niet gewaarborgd.

En in een artikel elders op de website waarin vijf merken CBD-olie van het Kruidvat worden vergeleken (zie screenshot) [24]:

“Wel of niet CBD Olie van het Kruidvat kopen?
Met dit artikel willen wij geenszins een keuze opdringen. Welke CBD olie best bij jou past kies jij zelf. Die keuze hangt af van waarvoor je de CBD olie wil gebruiken en jouw persoonlijke lichaamshuishouding.

In jouw persoonlijke afweging kan je gebruik maken van de kwaliteitscriteria die we opnoemden.

Hoewel Kruidvat veel goedkope en degelijke producten aanbiedt, rijzen er toch een aantal vragen over hun CBD olie. Er is geen informatie beschikbaar over de oorsprong van de hennep, het productieproces, en de gehanteerde kwaliteitsnormen. Daarnaast ontbreken onafhankelijke testen en gebruikerservaringen.

Voor de behandeling van specifieke problemen en zelfs lichte ongemakken gaat onze keuze al gauw naar kwaliteit, effectiviteit, gebruiksgemak, en weten wat je koopt. Wij verkiezen daarom eerder specialistische producten zoals SupMedi of CBD olie uit het assortiment van Vitaminstore.”

En in een artikel elders op de website waarin zes populaire merken die CBD-capsules verkopen worden vergeleken (zie screenshot) [25]:

“Wat ik de beste CBD capsule vind om te kopen
CBD capsules zijn op veel plekken in Nederland te koop. Vrijwel alle producenten zoals Jacob Hooy, Lucovitaal, SupMedi en MediHemp hebben een webshop. Andere bekende verkopers op het internet zijn Holland en Barrett, CBD-producten.nl, en CBD-olie.nl. Ook in fysieke winkels zoals de Kruidvat, Action en Etos vliegen cannabidiol capsules over de toonbank. Jouw keuze zal weliswaar bepaald worden door de dosis die jij nodig hebt, jouw eigen kwaliteitseisen en je budget.

Mijn voorkeur gaat uit naar de CBD smelttablet van SupMedi (gebroken link). Dit product heeft een lekkere sinaasappelsmaak en biedt een goede oplossing voor wie wel houdt van CBD maar niet zozeer van druppelen of slikken. Gebruiksgemak en steeds de juiste dosis staat dus centraal in deze keuze.

Daarnaast staat SupMedi bekend om hun hoge kwaliteitsproducten. Zorgvuldig gecultiveerde industriële hennepplanten van de hoogste kwaliteit, strenge kwaliteitseisen voor het ontwikkelings-en productieproces, nieuwe wetenschappelijke inzichten, en tests door onafhankelijke laboratoria garanderen steeds de beste kwaliteit.

SupMedi biedt met hun smelttabletten niet de sterkste maar zeker ook niet de laagste dosis CBD op de markt. Ze bieden weerom een fijne middenweg wat betreft CBD sterkte en prijs-kwaliteit verhouding.“

En in een artikel elders op de website over CBD-olie om te slapen (zie screenshot) [26]:

“Welke CBD olie koop je best?
Ben jij op zoek naar een natuurlijk product dat kan helpen om je dieper of beter te laten slapen? Ik ben vooral fan van CBD olie van SupMedi.

De 5% Full Spectrum CBD olie van SupMedi heeft een aangename smaak. Full Spectrum betekent dat de hele plant gebruikt werd en er een lage dosis psychoactieve THC aanwezig is. Het is een kwalitatief hoogstaand product dat getest werd via gerenommeerde laboratoria. Dit garandeert dat zij het exacte CBD gehalte per druppel kunnen aangeven. Het maakt zorgvuldige dosering mogelijk. Daarnaast biedt het een goede prijs-kwaliteit verhouding.

We brengen zowat één derde van ons leven slapend door. Logisch toch dat een goede, regelmatige slaap zo belangrijk is. Voor wie last heeft van slecht slapen of slapeloosheid kan CBD olie dankzij haar kalmerend en regelend effect een gunstige invloed uitoefenen en tijdelijk helpen om de juiste slaapbalans terug te vinden.”

En in een artikel elders op de website over 6 populaire merken die CBD zalf verkopen (zie screenshot) [27]:

“Welke CBD zalf ik aanraad om te kopen?
In mijn geval hou ik van eenvoud en ben ik op zoek naar een goede prijs-kwaliteit verhouding. De Argan CBD zalf van SupMedi beantwoordt dit best. Met haar 3 natuurlijke hoofdingrediënten biedt ze de eenvoud die ik zoek. Ik hoef me ook geen zorgen te maken over de CBD, want die werd getest in een erkend laboratorium. Dit geeft mij zekerheid over de kwaliteit. Met haar 150 mg per 30 ml levert de Argan CBD zalf daarnaast een mooie middenweg. Ik wil voldoende actieve bestanddelen, maar hoef niet meteen de sterkste dosis.”

Interessant om te vernemen is dat een middelmatige sterkte nu als voordeel wordt gezien. In een eerdere test van CBD-olie werd dit als nadeel gezien (zie screenshot) [22].

En in een artikel elders op de website waarin zeven populaire merken CBD-olie worden vergeleken (zie screenshot) [29]:

“Welke CBD olie ik aanraad om te kopen
Ik raad zelf de CBD olie van SupMedi aan. Het heeft een goede prijs en heeft het de beste kwaliteit. De kwaliteit ligt ver buiten het bereik van dat van de concurrenten bij drogisterijen zoals de Kruidvat etc. Daarnaast kan je zelf kiezen wat je voorkeur is van CBD inname. Je kan het als druppels, via cbd koffie of via CBD chocolade innemen.

Bekijk hier het assortiment van supmedi.”

En in een artikel elders op de website waarin de drie beste CBD-oliemerken met elkaar worden beschreven en vergeleken (zie screenshot) [22]:

“SupMedi biedt hier echter wel een voordeel en biedt een eerlijk, Nederlands product aan voor een mooie prijs. Onze voorkeur gaat dan ook uit naar de CBD olie van SupMedi. Wij vinden dit de beste CBD olie om te kopen.”

Hiervoor zijn een aantal criteria opgesteld die gebaseerd lijken te zijn op SupMedi als uitgangspunt (zie screenshot). Van al het aanbod wordt er bijvoorbeeld gekozen om Original CBD olie 4% mee te nemen in de vergelijking, om de lagere sterkte vervolgens als nadeel te noemen [22]:

“Minder sterke dosis dan de andere 2 producten. Dit betekent meer druppelen en dus een flesje dat minder lang meegaat.”

Daar staat tegenover dat Original CBD een stuk goedkoper is dan SupMedi (€39,95 versus €59,95), maar bij de beoordeling wordt door HappyHealy SupMedi als goedkoopste beoordeeld (zie screenshot). Omgerekend er ml klopt dat, maar per flesje niet. Het andere product dat vergeleken wordt is Cibdol CBD 10%. De verkoopprijs daarvan is €51,75 met gratis verzending.

Een ander nadeel zou zijn dat het product niet uit Nederland komt, terwijl de vraag is wat het nadeel daarvan zou zijn [22]:

“Geen product van eigen bodem. De cannabis wordt geteeld in Denemarken. Het Scandinavisch klimaat en natuurlijke omstandigheden zouden heel erg geschikt zijn voor het telen van cannabis.”

De criteria zijn ook niet altijd duidelijk geformuleerd. Voor wat betreft het criterium “Hoe volledig en juist is de product beschrijving?‘ staat er (zie screenshot):

“Let op bij ongegronde gezondheidsclaims. Welke gezondheidsvoordelen van CBD wel wetenschappelijk aangetoond werden lees je hier. Geen enkel product is een wondermiddel dat alles geneest! Een beetje wantrouwen mag ook als de product beschrijving erg mager is.”

In het e-book van SupMedi staat:

“Hoewel onderzoeken er op lijken te wijzen dat CBD potentie heeft als ontstekingsremmend-, pijnstillend- en kalmerend middel, mogen er volgens de huidige wetgeving geen medische uitspraken worden gedaan. CBD wordt gezien als voedingssupplement en niet als medicijn.”

Maar vervolgens wordt daar geen gehoor aan gegeven:

• “CBD kan helpen om ontstekingen te remmen.”
• “Deze ontstekingsremmende werking betekent dat CBD gebruikt kan worden bij eczeem, allergieën, reuma of overbelasting van spieren. Pijnklachten, irritatie en zwellingen kunnen verminderen en de ontsteking zelf kan afnemen.”
• “Ook bij (chronische) pijn kan CBD een wereld van verschil maken. Dit natuurlijke middel heeft pijnstillende eigenschappen. Of je nu hoofdpijn, spierpijn of migraine hebt, CBD kan ervoor zorgen dat de pijn afneemt of zelfs verdwijnt.”
• “CBD geeft meer rust, werkt pijnstillend bij krampen en hoofdpijn en kan de overlast van opvliegers doen afnemen. “
• “Het bevordert fysieke ontspanning, maar helpt ook paniekerige gedachten te kalmeren.”
• “CBD is door zijn rustgevende kwaliteiten ook heel geschikt om te gebruiken bij slaapproblemen.”
• “Cannabidiol heeft daarnaast ook invloed op je stemming. Wanneer je niet lekker in je vel zit en bijvoorbeeld last hebt van somberheid of depressiviteit, kan CBD helpen”
• “Zo kan CBD zowel helpen bij fysieke aandoeningen als bij bepaalde geestelijke problemen, zoals angsten en depressies.”
• “CBD kan bijvoorbeeld gebruikt worden bij angst, PMS, stress, chronische pijn en slaapproblemen. CBD heeft ontstekingsremmende, pijnstillende, antibacteriële en kalmerende eigenschappen.”

SupMedi maakt gebruik van verschillende gezondheids- en medische claims die a) niet zijn toegestaan en b) onvoldoende wetenschappelijk bewezen zijn (zie screenshot) [53]. Verder is er weinig mis met de CBD-olie van SupMedi, maar wanneer je de criteria volgt die HappyHealthy heeft opgesteld en kijkt naar een vergelijkbare CBD-olie van bijvoorbeeld Royal Queen Seeds (RQS), dan zou SupMedi er niet als winnaar uitkomen (zie onderstaande tabel). Om aan te geven dat de uitkomst van een dergelijke top drie gestuurd kan worden.

* Via e-mail kan bij SupMedi een analyserapport worden opgevraagd. Dat analyserapport staat echter op naam van Labocan BV (een white label-merk) en is verder hetzelfde als dat van RQS, inclusief data, batchnummer, identificatienummer, rapportnummer en resultaten. SubMedi betrekt de CBD-olie dus van Labocan BV waar ze niet transparant over zijn. Het betreffende laboratorium (Brightlabs BV) heeft via e-mail alleen bevestigd dat ze de CoA aan Labocan BV hebben uitgegeven. SubMedi heb ik daarover een e-mail gestuurd (zie e-mail). Na zes minuten kreeg ik een e-mail terug met de vraag om mijn telefoonnummer. Mijn voorkeur ging er echter naar uit om via e-mail een antwoord op mijn vragen te krijgen. Ik vroeg of dat ook mogelijk is, maar daar is herhaaldelijk (7 en 14 februari 2022) niet op gereageerd.
** “Het enige dat we uit onze extracten filteren is THC, zodat je zeker weet dat je niet high kunt worden van SupMedi CBD producten.”
*** Adviesverkoopprijs zonder eventuele kortingen.

Overtreedt happyHealthy de regelgeving?

Voor wat betreft het maken van claims in commerciële mededelingen is er regelgeving. De vraag is of a) de mededelingen van HappyHealthy over CBD-olie commercieel zijn en b) de regelgeving ermee wordt overtreden.

Commerciële mededelingen

HappyHealthy promoot in haar artikelen over CBD een specifiek product via affiliate marketing. Dat gebeurt vaker [63]:

“Wel promoten we in enkele artikelen specifieke supplementen en gezonde sapjes waar we volledig achter staan, zodat we de bezoeker op weg helpen.”

Affiliate marketing is gewoon een vorm van reclame. De definitie van reclame in de Nederlandse Reclame Code (NRC) is [64]:

“Onder reclame wordt verstaan: iedere openbare en/of systematische directe dan wel indirecte aanprijzing van goederen, diensten en/of denkbeelden door een adverteerder of geheel of deels ten behoeve van deze, al dan niet met behulp van derden. Onder reclame wordt mede verstaan het vragen van diensten.“

De Kamer van Koophandel (KvK) omschrijft affiliate marketing als volgt [65]:

“Affiliate marketing is een onlinemarketingkanaal waarbij een website (de publisher) producten van een adverteerder promoot via een hyperlink. Bijvoorbeeld een link in een blog naar een webshop waar je direct het boek waar de blog over gaat kan aanschaffen. Als je het slim aanpakt, kun je hier een leuke bijverdienste uit halen.”

Voor die promotie ontvangt HappyHealthy commissie waardoor de claims die daarbij gemaakt worden onmiskenbaar kunnen worden opgevat als commerciële mededelingen. Dit geldt overigens niet alleen voor de artikelen over CBD. Ook in andere artikelen wordt van deze marketingstrategie gebruik gemaakt.

Daarnaast moet reclame duidelijk als reclame herkenbaar zijn. Het juridisch kantoor Spaans&Spaans schrijft daarover [66]:

“Affiliate marketing is natuurlijk gewoon een vorm van reclame. Daarom moet je ook bij deze vorm van marketing rekening houden met de regels uit de Reclame Code. Als jij dus een affiliate link plaatst in een blogpost, zal het voor jouw websitebezoeker duidelijk moeten zijn dat er hier sprake is van reclame. Je hoort het al: transparantie is key. Dit betekent ook dat het echt heel makkelijk voor jouw websitebezoeker moet zijn om te begrijpen dat het om een affiliate link gaat. Het is dus niet voldoende om in jouw algemene voorwaarden op te nemen dat alle links op je website affiliate links zijn. Deze manier van werken is simpelweg niet toegankelijk genoeg.”

“Goed, het moet dus heel duidelijk zijn dat er sprake is van een affiliate link. Als een link eruit ziet als een gewone link, ben je verkeerd bezig. Maar hoe doe je dat dan: een link als reclame herkenbaar maken? Nou, bijvoorbeeld door het plakken van de tekst (“affiliate”) achter een link. Of door aan het einde van een blogpost een zinsnede toe te voegen waaruit blijkt dat alle links in de blog affiliate links zijn.”

Regelgeving

Er zijn twee soorten claims te onderscheiden die van toepassing zijn op CBD-olie: medische claims en gezondheidsclaims. De claims die door HappyHealthy gemaakt worden zijn voornamelijk medische claims. Ze hebben betrekking op het behandelen van een ziekte of aandoening. Dergelijke claims zijn voor CBD-olie niet toegestaan. De Reclame Code Commissie (RCC) heeft daar eerder ook zo over geoordeeld (dossier: 2019/00310) [67]:

“Krachtens artikel 84 lid 1 Geneesmiddelenwet is reclame voor een geneesmiddel waarvoor geen handelsvergunning is verleend, verboden. Nu voor de aangeprezen CBD olieproducten geen handelsvergunning is verleend, zijn de uitingen op de website snelcbdolie.nl waarin deze producten worden aangeprezen, niet in overeenstemming met de Geneesmiddelenwet en daardoor in strijd met de wet in de zin van artikel 2 NRC.”

Een gezondheidsclaim is een claim die stelt, de indruk wekt of impliceert dat er een verband bestaat tussen een levensmiddelencategorie, een levensmiddel of een bestanddeel daarvan en de gezondheid. Een voorbeeld hiervan is:

“Calcium is nodig voor de instandhouding van normale botten”

Voor het maken van gezondheidsclaims in commerciële mededelingen is er regelgeving in Europa. Die regels zijn vastgelegd in de Europese claimswetgeving (EU 1924/2006) [68]. Die regels zijn bedoeld om misleiding van de consument te voorkomen en om oneerlijke concurrentie tegen te gaan. Een gezondheidsclaim moet door de Europese Commissie zijn goedgekeurd (geautoriseerd). Dat betekend dat er voldoende wetenschappelijk bewijs is dat het geclaimde effect bij de gebruiker zal optreden. Een uitzondering is er voor gezondheidsclaims die wel ter beoordeling zijn ingediend, maar nog op de wachtlijst staan om beoordeeld te worden. Die staan on hold en dan gaat het met name over kruiden. Onder bepaalde voorwaarden mogen die gezondheidsclaims nog gemaakt worden [68].

Voor CBD is er geen geautoriseerde gezondheidsclaim, noch een ingediende gezondheidsclaim met een on hold-status. Dat betekent dat voor CBD-producten geen gezondheidsclaims in commerciële mededelingen mogen worden gemaakt. Op blogs waarbij geen commerciële belangen bij CBD-olie aanwezig zijn is de claimswetgeving niet van toepassing.