Hoeveel fructose krijgen we in Nederland binnen en is dat reden tot bezorgdheid? Fructose staat namelijk negatief in het nieuws. Nederlandse onderzoekers uit Wageningen hebben de inname van fructose berekend aan de hand van de laatste voedselconsumptiepeiling. Is die hoeveelheid zorgwekkend?

Fructose

Fructose is een monosacharide dat in fruit zit en voor 50% deel uit maakt van sacharose (tafelsuiker). In de actuele discussie over suiker en gezondheid neemt fructose een speciale plaats in. Volgens de Amerikaanse kinderarts Robert Lustig is het in het bijzonder fructose dat gezondheidsproblemen veroorzaakt. Bekend is zijn commentaar in het gerespecteerde wetenschappelijke tijdschrift Nature, met de titel ‘The toxic truth about sugar’ [1]:

“If international bodies are truly concerned about public health, they must consider limiting fructose — and its main delivery vehicles, the added sugars HFCS and sucrose — which pose dangers to individuals and to society as a whole.”

De reden van deze bezorgdheid komt van het feit dat het metabolisme van fructose anders is dan dat van glucose en andere suikers. Hierdoor zou fructose de hoeveelheid triglyceriden in het bloed en lever verhogen wat tot verschillende gezondheidsproblemen zou leiden (insulineresistentie, diabetes mellitus type II, hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk en obesitas).

Is fructose een probleem?

De laatste jaren zijn er verschillende meta-analyses verschenen waarin gekeken is naar verschillende gezondheidseffecten van fructose [2-11]. Zo is er gekeken naar de effecten op triglyceriden, markers van leververvetting, bloeddruk, glycemische controle, metabool syndroom, urinezuur en  lichaamsgewicht. De resultaten daarvan laten zien dat fructose onder isocalorische omstandigheden geen problemen lijkt te geven. Triglyceriden en markers voor leververvetting kunnen toenemen bij een inname van meer dan 100 gram/dag. In Amerika is berekend dat in de periode 1999-2006 de gemiddelde inname van fructose 59 gram/dag was bij adolescenten en 48 gram/dag bij volwassenen (19-80 jaar). Hoeveel krijgen we in Nederland binnen?

Fructose-inname in Nederlandfructose_nutri_label07_9488

Op basis van de voedselconsumptiepeiling 2007-2010  (7-69 jaar) hebben onderzoekers uit Wageningen berekend hoeveel fructose wij in Nederland gemiddeld binnenkrijgen. Hiervoor hebben ze gebruik gemaakt van de Nederlandse online voedingsmiddelentabel (Nevo-online) [13]. Voor voedingsmiddelen die daar niet instonden maakten ze gebruik van buitenlandse voedingsmiddelentabellen.

Resultaten

  • De mediane inname van fructose was 46 gram/dag. Dit komt overeenkomst met 9% van de totale calorie-inname. De interkwartielafstand (spreidingsmaat) was 35-60 gram/dag.
  • De hoogste inname werd gevonden bij jongens (14-18 jaar) met 61 gram/dag.
  • Van de totale hoeveelheid fructose kwam 67% van sacharose.
  • Gekeken naar voedingsmiddelen was het meeste fructose afkomstig van frisdrank, fruit, vruchtendrank en taart en koekjes.
  • Bij deelnemers met ondergewicht was de inname 11 gram meer dan bij deelnemers met obesitas (56 versus 45 gram/dag).

Meer resultaten staan in de onderstaande figuur en tabellen (klik erop voor een vergroting).

Fructose consumption in the Netherlands: the Dutch national food

Fructose consumption in the Netherlands: the Dutch national food

Fructose consumption in the Netherlands: the Dutch national food

Opmerkingen

  • De Nederlandse voedingsmiddelentabel Nevo geeft een indicatie van de voedingskundige samenstelling van voedingsmiddelen. Deze gegevens zijn gebaseerd op het aanbod in Nederland. In het onderzoek zijn er noodzakelijkerwijs ook buitenlandse voedingstabellen geraadpleegd. Deze kunnen nog meer afwijken door verschillen in ras, productiewijze, transport, opslag, etc.
  • Van 462 voedingsmiddelen was het niet mogelijk om de hoeveelheid van de verschillende soorten suikers te achterhalen. Er is daarom uitgegaan van het suiker sacharose waardoor de inname van fructose een overschatting zou kunnen zijn.
  • De voedingsinname is nagevraagd met behulp van de 24-uurs recall methode. Hiermee wordt een redelijk beeld gekregen van wat er de afgelopen dag gegeten is. De dag-tot-dag variatie kan echter groot zijn waardoor deze methode niet heel betrouwbaar is om de inname van fructose op de langere termijn te meten.
  • Onderzoek is gefinancierd door het ‘Kenniscentrum suiker & voeding’ dat weer gefinancierd wordt door Suikerunie.

Referenties

  1. Lustig RH, Schmidt LA, Brindis CD. Public health: the toxic truth about sugar. Nature 2012; 482: 27–29.
  2. Livesey G, Taylor R. Fructose consumption and consequences for glycation, plasma triacylglycerol, and body weight: meta-analyses and meta-regression models of intervention studies. Am J Clin Nutr. 2008;88:1419–37.
  3. Jayalath VH, Sievenpiper JL, de Souza RJ, Ha V, Mirrahimi A, Santaren ID, Blanco Mejia S, Di Buono M, Jenkins AL, Leiter LA, Wolever TM, Beyene J, Kendall CW, Jenkins DJ. Total fructose intake and risk of hypertension: a systematic review and meta-analysis of prospective cohorts. J Am Coll Nutr. 2014;33(4):328-39.
  4. Chiu S, Sievenpiper JL, de Souza RJ, Cozma AI, Mirrahimi A, Carleton AJ, Ha V, Di Buono M, Jenkins AL, Leiter LA, Wolever TM, Don-Wauchope AC, Beyene J, Kendall CW, Jenkins DJ. Effect of fructose on markers of non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD): a systematic review and meta-analysis of controlled feeding trials. Eur J Clin Nutr. 2014 Apr;68(4):416-23.
  5. David Wang D, Sievenpiper JL, de Souza RJ, Cozma AI, Chiavaroli L, Ha V, Mirrahimi A, Carleton AJ, Di Buono M, Jenkins AL, Leiter LA, Wolever TM, Beyene J, Kendall CW, Jenkins DJ. Effect of fructose on postprandial triglycerides: a systematic review and meta-analysis of controlled feeding trials. Atherosclerosis. 2014 Jan;232(1):125-33.
  6. Sievenpiper JL, de Souza RJ, Mirrahimi A, Yu ME, Carleton AJ, Beyene J, Chiavaroli L, Di Buono M, Jenkins AL, Leiter LA, Wolever TM, Kendall CW, Jenkins DJ. Effect of fructose on body weight in controlled feeding trials: a systematic review and meta-analysis. Ann Intern Med. 2012 Feb 21;156(4):291-304.
  7. Sun SZ, Anderson GH, Flickinger BD, Williamson-Hughes PS, Empie MW. Fructose and non-fructose sugar intakes in the US population and their associations with indicators of metabolic syndrome. Food Chem Toxicol 2011; 49: 2875–2882.
  8. Chung M, Ma J, Patel K, Berger S, Lau J, Lichtenstein AH. Fructose, high-fructose corn syrup, sucrose, and nonalcoholic fatty liver disease or indexes of liver health: a systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr. 2014 Sep;100(3):833-49.
  9. Wang DD, Sievenpiper JL, de Souza RJ, Chiavaroli L, Ha V, Cozma AI, Mirrahimi A, Yu ME, Carleton AJ, Di Buono M, Jenkins AL, Leiter LA, Wolever TM, Beyene J, Kendall CW, Jenkins DJ. The effects of fructose intake on serum uric acid vary among controlled dietary trials. J Nutr. 2012 May;142(5):916-23.
  10. Cozma AI, Sievenpiper JL, de Souza RJ, Chiavaroli L, Ha V, Wang DD, Mirrahimi A, Yu ME, Carleton AJ, Di Buono M, Jenkins AL, Leiter LA, Wolever TM, Beyene J, Kendall CW, Jenkins DJ. Effect of fructose on glycemic control in diabetes: a systematic review and meta-analysis of controlled feeding trials. Diabetes Care. 2012 Jul;35(7):1611-20.
  11. Zhang YH, An T, Zhang RC, Zhou Q, Huang Y, Zhang J. Very high fructose intake increases serum LDL-cholesterol and total cholesterol: a meta-analysis of controlled feeding trials. J Nutr. 2013 Sep;143(9):1391-8.
  12. Sluik D, Engelen AI, Feskens EJ. Fructose consumption in the Netherlands: the Dutch national food consumption survey 2007-2010. Eur J Clin Nutr. 2015 Apr;69(4):475-81
  13. NEVO-online versie 2011/3.0. National Institute for Public Health and the Environment (RIVM).

Photocredits: News.wisc.edu/newsphotos

[/fusion_builder_column][/fusion_builder_row][/fusion_builder_container]